پیشنهاد تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان به مجلس می‌رود
هیئت دولت ایران جزئیات لایحه ای را تصویب کرده که بر اساس آن واحد پول ایران از ریال به تومان تغییر می کند.
در جلسه امروز هیئت دولت ایران به ریاست حسن روحانی، رئیس جمهور، مواردی از لایحه بانک مرکزی بررسی واز جمله موضوع تغییر واحد پول ملی ایران تصویب شد.
بر اساس تصمیم هیئت دولت در این لایحه واحد پول ایران، تومان و برابر با ۱۰ ریال تعیین شده است.
تغییر واحد پولی ایران به تومان باید به تصویب مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان برسد.
تجربه ترکیه، انیس سنردم، خبرنگار بخش ترکی بی‌بی‌سی
منبع تصویر، Getty Images
یازده سال پیش یک دلار آمریکا معادل حدود یک و میلیون لیره بود. تعداد صفرها آنقدر زیاد بود که برای بانک مرکزی ترکیه این دشواری را به وجود آورد که چگونه همه صفرها را روی اسکناس‌ها جا دهد.
پس از دهه‌ها تورم نجومی در ترکیه، یک لیره برابر کسری از یک دلار آمریکا بود و صفرهای فراوان واحد پولی، جزء زندگی روزمره مردم. مثلا یک بطری شیر چند بود؟ دو میلیون لیره.
هنگامی که در سال ۲۰۰۳ رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه شد، وعده کرد که با حذف صفرها، لیره ترکیه را به "شان شایسته" خود بازگرداند.
مهم‌ترین هدف، کاهش تورم بود. در سال ۲۰۰۵ و پس از دو سال کار سخت، اردوغان و تیم اقتصادی‌اش نرخ تورم را از بالای ۸۰ درصد به ۷ درصد پایین آوردند.
در سال ۲۰۰۵ اردوغان "لیره جدید ترکیه" (YTL) را با صفرهای کمتر به عنوان واحد جدید پول ترکیه معرفی کرد. او گفت: "اکنون ترکیه با دستیابی به هدفش به کشوری متشخص تبدیل شده است."
هنوز تغییر واحد پولی به عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای اردوغان و حزب عدالت و توسعه محسوب می‌شود. مردم ترکیه اکنون به پول‌شان صرفا به عنوان وسیله‌ای برای معامله نگاه نمی‌کنند، بلکه آن را نمادی از هویت ملی‌شان نیز می‌دانند.
تومان دست کم یک بار تا سال ۱۳۰۸ واحد پول رسمی ایران بوده اما در این سال با اجرایی شدن "طرح اصلاح پول ملی ایران" ریال جایگزین آن شد.
تورم انباشته شده در چهار دهه اخیر باعث شده تا ریال ارزش و کارکرد خود را در مبادلات روزمره از دست بدهد و در عمل تومان جایگزین آن شود.
تغییر واحد پول ایران و حذف صفر از آن در دوره ریاست جمهوری پیشین ایران مطرح شده بود.
بانک مرکزی ایران در این دوره حتی درباره نام واحد پولی آینده و طرح اسکانس های بعدی با راه اندازی سایت "طرح اصلاح پول ملی" نظرخواهی از شهروندان را آغاز کرد اما سرانجام این طرح بدون روشن شدن تکلیف آن، رها شد.
تجربه دیگر کشورها
ایران اولین کشوری نیست که می خواهد با حذف صفر، واحد پول خود را تغییر دهد. نخستین بار پس از پایان جنگ جهانی اول، آلمان ۱۲ صفر را از واحد پول خود حذف کرد.
در آن زمان تورم بالایی در آلمان وجود داشت که مبادلات را با اسکناس های موجود ناممکن کرده بود.
در طی ساهای ۱۹۶۰ تا ۲۰۰۳ میلادی نیز کشورهای مختلف جهان بیش از ۶۰ بار تعدادی صفر از واحد پول خود را حذف کردند. البته در این مدت برخی کشورها مانند برزیل و آرژانتین بیش از یک بار مجبور به حذف صفر از واحد پول خود شدند.
به طور کلی کشورهای اروپایی که آغازگر این سیاست بودند تا اواسط قرن بیستم به این روش علاقه نشان دادند و بعد از آن به ندرت در اروپا صفر از واحد پول کشوری حذف شده است.
در دهه های ۷۰ و ۸۰ میلادی نیز کشورهای آمریکای لاتین بیشتر از سایر کشورها به این تغییرات دست زدند و در دهه اخیر به ندرت کشوری به چنین تغییری نیاز پیدا کرده است. از جمله کشورهایی که به تازگی از واحد پول خود صفر حذف کرده زیمباوه است.
تورم عجیب و بسیار بالای این کشور باعث شد تا رابرت موگابه رئیس جمهور آن کشور از سال ۲۰۰۶ تاکنون در سه مقطع مختلف دستور حذف ۲۵ صفر از واحد پول این کشور را صادر کند (سال۲۰۰۶ سه صفر، سال ۲۰۰۸ ده صفر و سال ۲۰۰۹ دوازده صفر).
ترکیه نیز از جمله کشورهایی است که در سال های اخیر چنین اقدامی را با مشورت و همکاری صندوق بین المللی پول انجام داده و از تجربه های موفق حذف صفر از واحد پول محسوب می شود.
