มลพิษอากาศในลุมพินี สังเวชนียสถาน สูงกว่าค่ามาตรฐาน 10 เท่า

ผลการสำรวจคุณภาพอากาศตามสถานที่สำคัญของเนปาล 5 แห่ง โดยองค์การอนามัยโลกและสถาบันอุตุนิยมวิทยาเขตร้อนของอินเดียพบว่า สถานที่ประสูติของพระพุทธเจ้าที่ตำบลลุมพินีในเนปาล มีระดับมลพิษทางอากาศสูงสุดในประเทศ โดยควันและฝุ่นละอองจากโรงงานอุตสาหกรรมที่ตั้งอยู่โดยรอบ เริ่มส่งผลกระทบต่อสุขภาพของชาวบ้านในพื้นที่ใกล้เคียง ส่วนบรรดาผู้แสวงบุญต่างต้องสวมหน้ากากป้องกันมลพิษขณะเข้าสักการะหรือนั่งสมาธิบริเวณสังเวชนียสถานแห่งนี้

เมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมา มีการตรวจวัดปริมาณของฝุ่นละอองขนาดเล็กละเอียด (PM2.5) ที่ลุมพินี พบว่ามีอยู่ 173.035 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ซึ่งสูงกว่าระดับปลอดภัยที่องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ถึงเกือบ 10 เท่า นอกจากนี้ผลการวิเคราะห์ฝุ่นละอองที่ตกค้างบนเสาพระเจ้าอโศกยังพบว่า มีสารที่ใช้ในอุตสาหกรรมจำนวนมากปกคลุมอยู่ทั้งยิปซัม แคลไซต์ โดโลไมต์ และแม็กนีไซต์ ซึ่งเป็นส่วนประกอบของการผลิตปูนซีเมนต์

งานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งขององค์การยูเนสโกยังพบว่า มลพิษในอากาศจากแหล่งอุตสาหกรรมที่ปล่อยคาร์บอนรอบลุมพินี เริ่มส่งผลกระทบต่อมรดกโลกแห่งนี้อย่างหนัก ทั้งต่อความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ซึ่งฝุ่นละอองจับตัวตามต้นไม้ใบหญ้าเป็นปื้นขาวหนา ทั้งส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนในท้องถิ่น และอาจสร้างความเสียหายให้กับตัวโบราณสถานในลุมพินีด้วย

ส่วนบรรดาพระสงฆ์และนักบวชในพื้นที่ รวมทั้งผู้แสวงบุญและนักท่องเที่ยวที่มาเยือนลุมพินีปีละราว 1 ล้านคน ต่างได้รับผลกระทบจากมลภาวะนี้ด้วย โดยพระภิกษุวิเวกนันทะ ผู้บริหารศูนย์วิปัสสนานานาชาติแห่งหนึ่งที่ลุมพินีบอกกับบีบีซีว่า รู้สึกหายใจไม่สะดวกและไอเป็นบางครั้ง ผู้ที่เข้าไปนั่งสมาธิใกล้วิหารมายาเทวีต่างต้องสวมหน้ากากป้องกันทางเดินหายใจ ผู้แสวงบุญหลายรายต้องเดินทางกลับเร็วกว่ากำหนด เพราะเกิดอาการแพ้และทนสภาพอากาศที่เต็มไปด้วยมลพิษไม่ไหว

ก่อนหน้านี้ รัฐบาลเนปาลได้กำหนดให้บริเวณ 15 กิโลเมตรโดยรอบของตำบลลุมพินีเป็นเขตสงวน แต่ก็ยังมีโรงงานผลิตปูนซีเมนต์ เหล็ก กระดาษ และเส้นก๋วยเตี๋ยวมาตั้งอยู่โดยรอบ หลายโรงงานและเตาเผาอิฐหลายเตายังตั้งรุกล้ำเข้าไปในเขตสงวนนี้ด้วย ทำให้สภาพของมลพิษทางอากาศเลวร้ายลงอย่างมากในช่วง 7-8 ปีที่ผ่านมา

อย่างไรก็ตาม รัฐบาลเนปาลซึ่งมีแผนพัฒนาลุมพินีให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวระดับโลก ให้คำมั่นว่าจะใช้โดรนออกสำรวจหาแหล่งที่มาของมลพิษ และจะจัดการแก้ไขปรับปรุงคุณภาพอากาศให้ดีขึ้น