10 ปี การชุมนุมคนเสื้อแดง 2553

เบิร์ด หรือ สันติพงษ์ อินจันทร์ หนึ่งในผู้ชุมนุมเล่าถึงบรรยากาศหน้าเวที นปช. เมื่อ 10 ปีที่แล้ว ตอนนั้นเขาอายุ 24 ปี ยังเป็นนักศึกษาอยู่ 

เขาได้สัมผัสประสบการณ์การชุมนุมเป็นครั้งแรก เขาบอกว่าไม่เคยสนใจเรื่องการเมืองเลย เพราะเห็นว่าเป็นเรื่องไกลตัวและยังมองว่าการชุมนุมนี้ “น่ากลัว” ตามคำบอกเล่าของเพื่อน ๆ ต่างกับพ่อและแม่ที่ติดตามข่าวสารอยู่เป็นประจำ และเป็นพ่อกับแม่นี่เองที่ชวนเบิร์ดไปร่วมชุมนุม

“ครอบครัวเป็นคนพะเยา เขาได้ประโยชน์จากนโยบายช่วงที่ทักษิณ (ชินวัตร) เป็นนายกฯ เขาเลยชื่นชม”

ช่วงแรกเบิร์ดปฏิเสธไม่ไปชุมนุม แต่พ่อแม่บอกกับเขาให้ไปหาข้อมูลและตัดสินใจเอาเอง

นั่นเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้เขาเริ่มสนใจการเมือง ติดตามสถานการณ์และข่าวสารทางออน์ไลน์ จนกระทั่งตัดสินใจไปร่วมชุมนุมกับพ่อและแม่ครั้งแรกในช่วงปลายเดือนมีนาคมที่ถนนราชดำเนิน

หลังจากมีครั้งแรก ครั้งที่สอง สาม สี่ ห้า และครั้งอื่น ๆ ก็ตามมา

ครอบครัวของเบิร์ดไปร่วมชุมนุมเกือบทุกอาทิตย์ โดยจะแยกย้ายกัน เบิร์ดชอบไปเดินดูตามบูทต่าง ๆ ในที่ชุมนุมสลับกับมานั่งฟังปราศรัย ส่วนพ่อแม่ก็จะนั่งอยู่อีกทีหนึ่ง เมื่อจะกลับบ้านก็โทรศัพท์นัดหมายกัน 

แต่สุดท้าย เบิร์ดและครอบครัวก็ต้องพบกับสิ่งที่พวกเขาไม่คาดฝัน

10 เม.ย. 2553 สถานการณ์การชุมนุมมีความรุนแรงขึ้น มีการประกาศบนเวทีปราศรัยว่าทหารกำลังจะ “ขอคืนพื้นที่” พวกเขาจึงตัดสินใจรีบไปยังที่ชุมนุมในทันที โดยพ่อและแม่อยู่บริเวณอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ในขณะที่เบิร์ดแยกตัวไปแถวสี่แยกคอกวัว ซึ่งเขาเห็นว่าเป็นจุดที่คนน้อย จึงอยากจะไปช่วยในจุดนั้น

เวลาประมาณเกือบ 18.00 น. เบิร์ดตั้งแถวกับผู้ชุมนุมคนอื่น ๆ อยู่บริเวณสี่แยกคอกวัว เขายืนเป็นแนวหน้ากันเจ้าหน้าที่ทหารไม่ให้เข้าไปในพื้นที่ของผู้ชุมนุม ตอนนั้นเขาคิดว่าคงแค่ดันกันไปดันกันมา ไม่น่าจะมีเหตุรุนแรง

เบิร์ดบอกว่าในตอนนั้น “อาวุธ” ของผู้ชุมนุมมีแค่ขวดน้ำเปล่าและถุงพริกน้ำปลา ขณะที่เขาเห็นเจ้าหน้าที่ทหารมีโล่ กระบอง ปืนลูกซองและกระสุนยาง

หลังสิ้นเสียงเพลงชาติ แกนนำผู้ชุมนุมบริเวณนั้นนำร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี ทว่ายังไม่ทันจบเพลง ฝั่งเจ้าหน้าที่ทหารก็เริ่มกระชับพื้นที่

ผู้ชุมนุมดันกับเจ้าหน้าที่ เบิร์ดได้สัมผัสแรงปะทะเป็นครั้งแรก เขาเห็นผู้ชุมนุมบางคนโดนยิงด้วยกระสุนยางล้มลง และเจ้าหน้าที่ก็เริ่มยิงแก๊สน้ำตา เบิร์ดจึงถอยร่นมาอยู่ในแนวหลัง แต่ในที่สุด เขาก็ถูกยิงด้วยกระสุนยางเข้าที่ใต้ตาขวา

หลังจากนั้นเบิร์ดถูกส่งตัวไปรักษาที่วชิรพยาบาล และสุดท้ายต้องสูญเสียตาข้างขวาไป

เบิร์ดใช้เวลารักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลกว่า 2 อาทิตย์ หลังออกจากโรงพยาบาลเขาและครอบครัวก็ไม่ได้กลับไปยังสถานที่ชุมนุมอีกเลย แต่ยังคงติดตามฟังการปราศรัยอยู่ตลอดจนถึงวันสุดท้ายของการชุมนุมในวันที่ 19 พ.ค.

เขาบอกว่าเหตุการณ์นั้นทำให้ตัวเองโตขึ้น ถึงแม้จะโกรธคนที่ยิง แต่สุดท้ายแล้วก็ไม่อยากให้สิ่งนี้เกิดขึ้นกับทุกฝ่าย พร้อมยอมรับว่าการสูญเสียของเขาไม่คุ้มค่ากับสิ่งที่ได้มา เมื่อมันยังไม่มีอะไรเปลี่ยนแปลง

ไชยวัฒน์ พุ่มพวง ช่างภาพอาวุโส สำนักข่าวเนชั่น ได้รับบาดเจ็บขณะเข้าไปบันทึกภาพเหตุการณ์ในที่ชุมนุม 

เขาต้องจบอาชีพการเป็นช่างภาพสื่อมวลชนด้วยวัย 46 ปี หลังถูกกระสุนปืนจากฝั่งทหารยิงเข้าที่บริเวณต้นขาขวา

วันที่ 15 พ.ค. 2553 ซึ่งเป็นช่วงสัปดาห์สุดท้ายของการชุมนุม สถานการณ์ตึงเครียดขึ้นเรื่อย ๆ รัฐบาลประกาศเขตใช้กระสุนจริง มีการปะทะ มีรายงานผู้บาดเจ็บ เสียชีวิต อยู่ตลอดเวลา

เช้าวันนั้นไชยวัฒน์มุ่งหน้าไปที่ชุมนุมบริเวณสามเหลี่ยมดินแดง ซึ่งเป็นหนึ่งในเขตใช้กระสุนจริง 

ถนนทั้งสายว่างเปล่า เงียบงัน ไชยวัฒน์พบร่างของผู้เสียชีวิต 2 ราย หนึ่งในนั้นคือ สมาพันธ์ ศรีเทพ หรือเฌอ เด็กหนุ่มวัย 17 ปี เข้ารู้สึกหดหู่ใจที่เห็นคนไทย “ฆ่ากันเอง”

ถนนที่เงียบงันในช่วงเช้า เปลี่ยนไปเป็นความวุ่นวายโกลาหลในช่วงบ่าย เมื่อผู้ชุมนุมเริ่มรุกคืบเข้ามาใกล้กับแนวทหาร มีการกลิ้งยางรถยนต์มาเป็นแนวกั้น เขาเห็นผู้ชุมนุมบางคนเตรียมระเบิดเพลิง ขณะที่บางคนเตรียมที่ยิงหนังสะติ๊กและพลุเป็นอาวุธ

ไม่นานนัก เสียงปืนดังขึ้น มีการยิงมาจากฝั่งเจ้าหน้าที่ทหาร ผู้ชุมนุมคนหนึ่งโดนยิงล้มลง ซึ่งไชยวัฒน์เก็บภาพนั้นไว้ได้

หลังเก็บภาพได้ ไชยวัฒน์ตัดสินใจที่จะออกจากพื้นที่ เพราะเห็นว่าการสาดกระสุนเริ่มรุนแรงขึ้น แต่ทันใดนั้นเอง เขาก็ล้มลง

เขาถูกยิง กระสุนฝังที่ต้นขาขวา การสาดกระสุนยังดำเนินต่อไปขณะที่แพทย์สนามให้การปฐมพยาบาลและส่งตัวเขามารักษาที่โรงพยาบาลพญาไท ไชยวัฒน์เข้ารับการผ่าตัดในวันที่ 16 พ.ค. เนื่องจากต้องรอแพทย์ที่ไม่สามารถเข้ามาในพื้นที่ได้ในขณะนั้น

เขาต้องผ่าตัดอีกราว 8 ครั้ง พักรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลกว่า 2 เดือน และทำกายภาพกว่า 1 ปี ก่อนที่จะกลับมาเดินได้อีกครั้ง

นี่เป็นการได้รับบาดเจ็บครั้งรุนแรงครั้งแรกและครั้งเดียวของไชยวัฒน์ในการปฏิบัติหน้าที่สื่อมวลชน ซึ่งเขาก็ยอมรับว่าตัวเองได้บทเรียนจากเหตุการณ์นี้มหาศาล

ขณะเดียวกันก็คิดว่าสังคมไทยควรเรียนรู้จากเหตุการณ์นี้ด้วยเช่นกัน โดยทุกฝ่ายควรจริงใจต่อกันมากกว่าที่เป็นอยู่ และนักการเมืองไม่ควรหาประโยชน์จากประชาชนด้วยการผลักดันให้คนลงถนน