กษิต ชี้ "เซอร์เบียกำลังตบหน้าเราแล้ว" หลัง ทักษิณ ยืนยัน ยิ่งลักษณ์ ได้สัญชาติใหม่

"ผมเพื่อนฝูงกันทั้งนั้น มีอะไรที่ทำประโยชน์ให้เขาเราก็ทำ..." นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี กล่าวกับบีบีซีไทย และยืนยันว่ารัฐบาลเซอร์เบีย ได้มอบสัญชาติให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรีหญิงแล้ว

"เป็นคนคุ้นเคยกัน เป็นความสัมพันธ์ที่เขาเห็นว่า เขาได้อ่านประวัติเรา รู้เรื่องเราเยอะ อะไรเกิดขึ้นในไทย รู้ว่าเราทำอะไรให้ประชาชนได้ เขาอยากให้เราไปช่วยคิดให้เกิดประโยชน์ เมื่อเราทำประโยชน์ให้บ้านเมืองเราไม่ได้ เราก็ไปช่วยเขา ที่บ้านเราเอายาเม็ดเก่า ยาหมดอายุของผมไปใช้ อยากให้ผมช่วยอะไรก็บอก" อดีตนายกรัฐมนตรี คนที่ 23 กล่าวให้สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์

สำนักข่าวรอยเตอร์ส รายงานวันที่ 8 ส.ค. ว่า รัฐบาลเซอร์เบียตัดสินใจให้สถานะพลเมืองแก่ น.ส.ยิ่งลักษณ์ เมื่อวันที่ 27 มิ.ย. ที่ผ่านมา โดยระบุว่ารัฐบาลเซอร์เบียมีเงื่อนไขทางกฎหมายที่เปิดให้สามารถมอบสัญชาติแก่ชาวต่างชาติได้ หากเป็นกรณีที่ไม่ขัดต่อผลประโยชน์ของประเทศ

สื่อมวลชนเซอร์เบียรายงานในวันเดียวกันว่า ประกาศมอบสัญชาติให้ น.ส. ยิ่งลักษณ์ ปรากฏอยู่ในกิจจานุเบกษาของรัฐบาลเซอร์เบีย แต่ไม่ได้ให้รายละเอียดเพิ่มเติมใด ๆ ขณะเดียวกันเจ้าหน้าที่ทางการเซอร์เบียปฏิเสธให้ความเห็นต่อกรณีนี้

ด้าน น.ส.บุษฎี สันติพิทักษ์ โฆษกกระทรวงต่างประเทศ กล่าวกับบีบีซีไทยว่า ขณะนี้ยังไม่มีข้อมูลเพิ่มเติมเรื่องนี้ ทราบจากข่าวที่ปรากฏในสื่อมวลชนเท่านั้น ทั้งนี้ไทยไม่มีสถานทูตในเซอร์เบีย แต่ให้สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงเอเธนส์ ประเทศกรีซ เป็นผู้ดูแล

ส่วนที่ผ่านมา ทางการไทยเคยชี้แจงกับนานาประเทศให้เข้าใจว่าอดีตนายกฯ มีสถานะเป็นผู้ต้องหาคดีอาญาหรือไม่นั้น โฆษกกระทรวงการต่างประเทศบอกว่า "มีการชี้แจงค่ะ" แต่ปฏิเสธจะพูดถึงรายละเอียดในกรณีล่าสุดเพราะเพิ่งเกิดขึ้นเมื่อวาน (8 ส.ค.)

กษิตถามหาปฏิกิริยารัฐบาลประยุทธ์ หลังถูก "เซอร์เบียตบหน้า"

ด้านนายกษิต ภิรมย์ อดีต รมว. ต่างประเทศ ในยุครัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ กล่าวกับบีบีซีไทยว่า เรื่องนี้เป็นอำนาจอธิปไตยของเซอร์เบีย แต่ประเด็นที่น่าพิจารณาคือ ในช่วงที่ผ่านมา รัฐบาล คสช. ได้ชี้แจงกับเซอร์เบียแค่ไหนว่า น.ส. ยิ่งลักษณ์ คือผู้ต้องหาหนีคดีอาญาตามคำพิพากษาของศาลไทย และผู้เกี่ยวข้องทั้งผู้นำรัฐบาล กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงยุติธรรม อัยการ ตำรวจ จะดำเนินการอย่างไรต่อไปเมื่อเซอร์เบียให้สถานะพลเมืองกับอดีตนายกฯ หญิง

"ก็ต้องถามว่ารัฐบาลเซอร์เบียยังรักกันดีกับประเทศไทยไหม หรือรักยิ่งลักษณ์มากกว่า นี่เซอร์เบียกำลังตบหน้าเราแล้ว รัฐบาลกล้าไปพูดกับเซอร์เบียไหมล่ะว่าไม่ควรให้ความเป็นพลเมืองกับผู้ร้ายหนีคดี และถ้าจะไปพูดอย่างไร ประชาชนต้องได้รู้ได้เห็น เพราะตอนนี้เป็นรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งแล้ว" นายกษิตกล่าว

ย้อนปฏิกิริยา กต. เมื่อ ทักษิณ ได้สัญชาติมอนเตเนโกร

ย้อนกลับไปปี 2553 นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกฯ ผู้พี่ ซึ่งตกเป็นผู้ต้องหาหนีโทษจำคุก 2 ปี ตามคำพิพากษาจศาลในคดีทุจริตซื้อที่ดินย่านรัชดาภิเษก ก็ได้รับสัญชาติจากรัฐบาลสาธารณรัฐมอนเตเนโกรเช่นกัน หลังได้หนังสือเดินทาง (พาสปอร์ต) ของมอนเตเนโกร 1 ปีก่อนหน้านั้น ทำให้นายกษิตต้องเดินทางไปเยือนมอนเตเนโกรอย่างเป็นทางการในเดือน ส.ค. 2553

"ผมไปจับเข่าคุยกับ รมว. ต่างประเทศของเขา ไม่ได้ไปด่าทอนะ แต่ต้องการแจ้งให้ทราบว่าทักษิณเป็นนักโทษหนีคดี ถูกศาลสั่งจำคุก 2 ปี การทำแบบนี้เป็นความไม่ชอบด้วยหลักการและธรรมเนียมปฏิบัติระหว่างประเทศ ไม่เป็นสากล ทำตัวไม่เป็นมิตรกับไทย" นายกษิตเล่าย้อนเหตุการณ์เมื่อ 9 ปีก่อน

เขาเชื่อว่า ลึก ๆ ในใจของฝ่ายมอนเตเนโกรก็คงอาย เพราะเวลาไปเจอ รมต. จากมอนเตเนโกร หรือคณะทูตานุทูตจากประเทศต่าง ๆ ก็จะหยิบยกเรื่องการให้สถานะหรือสิทธิพิเศษแก่นายทักษิณมาพูดเสมอ เพราะอดีตนายกฯ อ้างว่า "หนีภัยทางการเมือง" รัฐบาลในขณะนั้นจึงต้องย้ำว่า "ดูให้ดีนะ เขาหนีคดีอาญาด้วย" เป็นผลให้นายทักษิณเคลื่อนไหวเข้าออกดูไบ ประเทศสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ได้ค่อนข้างลำบากในช่วงนั้น ต่างจากยุครัฐบาล คสช. ที่นายทักษิณเคลื่อนไหวไปโผล่ตรงนั้นตรงนี้ได้สะดวก แถมยังมีน้องสาวตามไปสมทบโผล่ตรงนั้นตรงนี้อีก แล้วจะปฏิวัติไปทำไมตั้ง 2 ครั้ง

อย่างไรก็ตามไทยไม่มีสนธิสัญญาว่าด้วยการส่งผู้ร้ายข้ามแดนกับเซอร์เบีย จะเป็นอุปสรรคในการติดตามตัว น.ส. ยิ่งลักษณ์หรือไม่ อดีต รมว. ต่างประเทศ เห็นว่า การขอความร่วมมือในการส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนไม่จำเป็นต้องเป็นประเทศที่มีสนธิสัญญาเสมอไป แต่กระทำได้ภายใต้หลักการของการเป็นสมาชิกประชาคมโลกและสหประชาชาติ ซึ่งหลายประเทศที่ประสานงานมายังทางการไทยให้ส่งตัวนักโทษไป ก็ไม่มีสนธิสัญญา

"การอ้างถึงสนธิสัญญา เป็นการพูดเพื่อจะได้ไม่ทำอะไร ประเด็นคือรัฐบาลมีความจริงใจในการเอาผู้ร้ายกลับมาดำเนินคดีในไทยไหม ได้ทำอย่างสุดสติปัญญาไหม หรือพยายามพูดเพื่อเบี่ยงเบนการไม่ทำหน้าที่ หรืออ้างว่าความสัมพันธ์ แต่ความถูกต้องไม่มี" นายกษิตกล่าว

ส่วนที่มีการตั้งข้อสังเกตว่าการได้รับสถานะพลเมืองเซอร์เบียของอดีตนายกฯ จะทำให้เธอสามารถถือพาสปอร์ตเซอร์เบียไปเข้ายุโรปโดยไม่ต้องขอวีซ่าหรือไม่นั้น

แม้ประเทศเซอร์เบียตั้งอยู่ในแถบตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปยุโรป แต่เซอร์เบียไม่ได้เป็นสมาชิกของกลุ่มสหภาพยุโรป (อียู) ซึ่งปัจจุบันมีสมาชิกอยู่ 28 ประเทศ

เว็บไซต์ของสหภาพยุโรป (europa.eu) ระบุว่า เซอร์เบียยังอยู่ในสถานะผู้สมัคร (แคนดิเดต) ที่จะเข้ามาเป็นสมาชิกอียู ร่วมกับอีก 4 ประเทศ ได้แก่ สาธารณรัฐแอลเบเนีย สาธารณรัฐมอนเตเนโกร สาธารณรัฐมาซิโดเนียเหนือ สาธารณรัฐตุรกี

ย้อนเส้นทางยิ่งลักษณ์ ก่อนได้สถานะพลเมืองเซอร์เบีย

น.ส.ยิ่งลักษณ์ เดินทางออกจากประเทศไทยก่อนศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองนัดอ่านคำพิพากษาคดีปล่อยปละละเลยให้เกิดการทุจริตโครงการรับจำนำข้าว ครั้งแรกเมื่อ 25 ส.ค. 2560

หลังจากนั้นเดือน ก.ย. ปีเดียวกัน ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง อ่านคำพิพากษาลับหลังจำเลย โดยให้จำคุก น.ส.ยิ่งลักษณ์ เป็นเวลา 5 ปี และมีมติเป็นเอกฉันท์ไม่รอลงอาญา

รอยเตอร์ส รายงานอีกว่า น.ส. ยิ่งลักษณ์ในวัย 52 ปี เดินทางไปที่ดูไบ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เพื่อพบกับนายทักษิณ ซึ่งเดินทางออกนอกประเทศไทยตั้งแต่ปี 2551

เมื่อปลาย ต.ค. 2560 แหล่งข่าวใกล้ชิดนายทักษิณที่ลี้ภัยในต่างแดน เปิดเผยกับบีบีซีไทยว่า คาดไว้แล้วว่า การยกเลิกหนังสือเดินทางของ น.ส. ยิ่งลักษณ์จะเกิดขึ้น และได้เตรียมการไว้แล้ว ขณะนี้มีหลายประเทศที่พร้อมมอบหนังสือเดินทางให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ที่ลี้ภัยในขณะนี้

"(เรา) รู้แผนอยู่แล้วเตรียมการไว้แล้ว" แหล่งข่าวระบุ และเสริมว่ามีหลายชาติที่ยินดีมอบหนังสือเดินทางให้นายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของประเทศ

ต่อมาเมื่อ พ.ค. 2561 แหล่งข่าวใกล้ชิด น.ส. ยิ่งลักษณ์ เปิดเผยกับบีบีซีไทยว่า อดีตนายกรัฐมนตรีที่ลี้ภัยในต่างแดนเพราะคดีจำนำข้าว กำลังอยู่ระหว่างการพำนักในประเทศอังกฤษ พร้อมนายทักษิณ โดยการเยือนล่าสุด น.ส. ยิ่งลักษณ์ ได้ใช้หนังสือเดินทางของประเทศหนึ่งในทวีปยุโรป พร้อมวีซ่าเข้าพำนักในอังกฤษเป็นระยะเวลา 10 ปี

"วีซ่านี้ทำให้เข้าออกอังกฤษได้ตลอด อยู่ได้ครั้งละไม่เกิน 6 เดือน" แหล่งข่าวกล่าว ส่วนแหล่งข่าวระดับสูงจากพรรคเพื่อไทย เปิดเผยกับบีบีซีไทยเมื่อเดือน ต.ค. 2560 ว่า ประเทศอังกฤษถือเป็น "ชัยภูมิ" ที่เหมาะสมที่สุดที่ น.ส.ยิ่งลักษณ์จะไปปักหลักใช้ชีวิต

จนกระทั่ง สถานเอกอัครราชทูตไทยในสหราชอาณาจักร ได้ส่งจดหมายลงวันที่ 5 ก.ค. 2561 ไปที่กระทรวงการต่างประเทศของสหราชอาณาจักร (Foreign and Commonwealth Office) เพื่อร้องขอต่อทางการของอังกฤษให้ส่งตัว น.ส. ยิ่งลักษณ์ อดีตนายกรัฐมนตรี กลับมาประเทศไทย

ในจดหมายดังกล่าวได้อ้างถึง สนธิสัญญาระหว่างสหราชอาณาจักรและสยามปี 1911 ที่ว่าด้วยการส่งตัวอาชญากรผู้หลบหนีคดีกลับประเทศ อ้างสิทธิร้องขอให้ส่งตัว น.ส. ยิ่งลักษณ์ ซึ่งเป็นบุคคลที่มีสัญชาติไทย และเชื่อว่าพำนักอยู่ในสหราชอาณาจักรกลับไปรับโทษในประเทศไทย

"น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เป็นบุคคลที่ทางการไทยต้องการนำตัวมารับโทษจำคุก 5 ปี ภายหลังคำตัดสินของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรง ตำแหน่งทางการเมืองที่พิพากษาว่าเธอมีความผิดฐานละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยทุจริต เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 157 และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามทุจริต พ.ศ. 2542 มาตรา 123/1 ด้วยเหตุนี้ศาลฎีกาแผนกคดีอาญา ของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง จึงออกหมายจับตั้งแต่มีคำตัดสินเมื่อ 27 กันยายน 2560 เพื่อนำตัว นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร มารับโทษ" ส่วนหนึ่งของจดหมาย ระบุ

หนังสือเดินทางกัมพูชา

เว็บไซต์เซาธ์ ไชน่า มอร์นิ่ง โพสต์ รายงานวันที่ 9 ม.ค. ปีนี้ว่า บันทึกการยื่นเอกสารของบริษัทในฮ่องกงระบุว่า น.ส. ยิ่งลักษณ์ ได้ใช้หนังสือเดินทางกัมพูชาในการจดทะเบียนเป็นกรรมการเพียงผู้เดียวของ พี.ที. คอร์ปอเรชั่น (P.T. Corporation Company) บริษัทที่ก่อตั้งขึ้นในฮ่องกงเมื่อ 24 ส.ค. 2560 หรือเกือบหนึ่งปี หลังจากเธอหนีออกจากไทยก่อนมีคำตัดสินคดีจำนำข้าว

ในการให้สัมภาษณ์ทางโทรศัพท์ในวันที่ 8 ส.ค. นี้ นายทักษิณปฏิเสธที่จะบอกว่า น.ส. ยิ่งลักษณ์มีหนังสือเดินทางทั้งหมดกี่ประเทศ

มอนเตเนโกร และ เซอร์เบีย

พล.ท. วีรชน สุคนธปฏิภาค รองโฆษกรัฐบาล (ขณะนั้น) กล่าวกับบีบีซีไทย เมื่อ พ.ค. 2558 ว่านายทักษิณถือหนังสือเดินทางของประเทศมอนเตเนโกรและนิการากัว

มอนเตเนโกร อยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของเซอร์เบีย และทั้ง 2 ประเทศนี้ เคยเป็นประเทศเดียวกันมาก่อนภายใต้ชื่อ สหภาพเซอร์เบียและมอนเตเนโกร ในระหว่างปี 2546-2549