ไวรัสโคโรนา : กระทรวงการคลัง-ธปท.ออกมาตรการลดผลกระทบด้านเศรษฐกิจจากโควิด-19

คนเดิน

ที่มาของภาพ, Thai News Pix

นายวิรไท สันติประภพ ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ออกมาตรการ 3 ข้อเพื่อเสริมสภาพคล่องตลาดเงิน ยอมรับ "การระบาดของโควิด-19 ส่งผลกระทบรุนแรงกว่าที่เราคาดไว้" แต่ยืนยันว่าไม่เลวร้ายเหมือนวิกฤตต้มยำกุ้งปี 2540

"บางคนเปรียบเทียบปัญหาคราวนี้กับวิกฤตต้มยำกุ้งตอนปี 2540 เป็นคนละเรื่องกันเลยนะครับ วันนี้ธนาคารพาณิชย์ไทยมีเงินกองทุนที่มั่นคงและมีสภาพคล่องอยู่ในระดับที่สูง" นายวิรไทกล่าวในการแถลงข่าวเรื่องมาตรการรองรับสถานการณ์โควิด-19 ช่วงบ่ายวันนี้ (22 มี.ค.) ภายหลังการประชุมร่วมกันระหว่างผู้แทนกระทรวงการคลัง สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และกำกับหลักทรัพย์ และนายกอบศักดิ์ ภูตระกูล รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง

ขณะที่นายประสงค์ พูนธเนศ ปลัดกระทรวงการคลังกล่าวว่า การระบาดของโควิด-19 ที่มีความรุนแรงขึ้นได้ทำให้ราคาสินทรัพย์มีความผันผวนสูง นักลงทุนในหลายประเทศเทขายสินทรัพย์ต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ส่งกระทบสภาพคล่องของตลาดการเงิน จนเริ่มมีสัญญาณความผิดปกติของตลาดภาครัฐ รัฐบาลจึงจำเป็นต้องออกมาตรการเพื่อป้องกันไม่ให้ผลกระทบทางเศรษฐกิจขยายตัวไปมากกว่านี้

โควิด-19 ทำให้เกิด "ความไม่ปกติ" ในตลาดเงิน

นายวิรไทกล่าวว่าขณะนี้สถาบันการเงินไทยยังคงมีเสถียรภาพดี ธนาคารพาณิชย์มีเงินกองทุนที่มั่นคงและสภาพคล่องในระดับที่สูง แต่เนื่องจากการระบาดของโควิด-19 ได้ส่งผลกระทบต่อตลาดเงินตลาดทุนโลก ทำให้มีความผันผวนสูง และตลาดการเงินบางแห่งทำหน้าที่ได้ไม่เหมือนปกติจนเริ่มส่งผลกระทบต่อตลาดการเงินไทย

นายวิรไทกล่าวว่า ธปท.ได้ทราบถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นและได้ดำเนินการลดผลกระทบไปส่วนหนึ่งแล้วในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมาเพื่อให้แน่ใจว่าตลาดการเงินมีสภาพคล่องที่เพียงพอ ได้แก่

  • เข้าไปซื้อพันธบัตรรัฐบาลมูลค่ามากกว่า 1 แสนล้านบาท เพื่อช่วยเพิ่มสภาพคล่องให้ตลาดพันธบัตรรัฐบาล และพร้อมที่จะเข้าซื้อพันธบัตรรัฐบาลเพิ่มเติม
  • ลดวงเงินการออกพันธบัตรรัฐบาลของ ธปท.
  • ยกเลิกการออกพันธบัตร ธปท. บางรุ่น เพื่อเพิ่มสภาพคล่องในตลาดการเงิน
  • วันที่ 20 มี.ค. กนง.มีมติในการประชุมนัดพิเศษให้ลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายร้อยละ 0.25 ต่อปี จากร้อยละ 1.00 เป็นร้อยละ 0.75 ต่อปี ซึ่งเป็นระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์

"สถานการณ์ในช่วงที่ผ่านมามีความผันผวนเพิ่มขึ้น เราเริ่มเห็นว่ามีกลไกตลาดการเงินอีกอันหนึ่งที่ทำงานได้ไม่ปกติเพราะสภาพคล่องลดลง คือ ตลาดตราสารหนี้ภาคเอกชนและกองทุนรวมตราสารหนี้ เนื่องจากมีผู้ลงทุนบางส่วนที่กังวลและไปเร่งไถ่ถอนหน่วยลงทุนจากกองทุนรวมตราสารหนี้พร้อม ๆ กันจำนวนมาก ทำให้ต้องมีการเร่งขายสินทรัพย์ที่มีคุณภาพดีออกมาขายในช่วงเวลาสั้น ๆ ทำให้ตลาดเริ่มมีสภาพคล่องที่จำกัด ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อมูลค่าของหน่วยลงทุน"

ตลาดหุ้น

ที่มาของภาพ, Getty Images

เมื่อมูลค่าของหน่วยลงทุนลดลง ผู้ถือหน่วยลงทุนก็จะมีความกังวลมากขึ้นไปอีก จึงไปเร่งไถ่ถอนหน่วยลงทุนเพิ่มขึ้นอีก นายวิรไทกล่าว

"กลต. กระทรวงการคลังและธปท.ได้ติดตามสถานการณ์นี้อย่างใกล้ชิด และคิดว่าต้องมีมาตรการมาลดความกังวลของผู้ถือหน่วยลงทุน เพราะถ้าปล่อยไปเรื่อย ๆ จะกระทบกับกลไกการทำงานของตลาดตราสารหนี้และทำให้เกิดความเสียหายต่อระบบเศรษฐกิจโดยรวม" ผู้ว่า ธปท.กล่าว

3 มาตรการของ ธปท.

นายวิรไทยกล่าวว่าจากการประชุมร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในวันนี้ ธปท.จะดำเนินมาตรการ 3 ด้านด้วยกัน คือ

1.สร้างกลไกพิเศษ เพิ่มสภาพคล่องให้กองทุนรวม

ธปท.จะจัดตั้งกลไกพิเศษที่จะช่วยเพิ่มสภาพคล่องให้กองทุนรวมผ่านธนาคารพาณิชย์ กลไกคือ ธนาคารพาณิชย์สามารถเข้าซื้อหน่วยลงทุนจากกองทุนรวมตลาดเงิน (money market fund) และกองทุนรวมตราสารหนี้ที่เป็นกองทุนเปิด (daily fixed-income fund) ที่ถือสินทรัพย์คุณภาพดี และนำหน่วยลงทุนดังกล่าวมาวางเป็นหลักประกัน หรือ repurchase agreement กับ ธปท. เพื่อขอสภาพคล่องจาก ธปท.ได้

"นี่เป็นการเพิ่มสภาพคล่องให้กองทุนรวมตราสารหนี้ผ่านธนาคารพาณิชย์ โดยจะดำเนินการต่อเนื่องจนกว่าสถานการณ์ในตลาดเงินจะเข้าสู่ภาวะปกติ" นายวิรไทกล่าว

2.ตั้งกองทุนเสริมสภาพคล่องในตลาดตราสารหนี้ภาคเอกชน

ตราสารหนี้เอกชนที่มีคุณภาพดีเมื่อครบกำหนดแล้วต้องต่ออายุสัญญาเงินกู้ (roll over) ด้วยการไประดมทุนจากตลาด ซึ่งในภาวะปกติทำได้ไม่ยาก แต่ในขณะนี้เอกชนอาจจะระดมทุนได้ไม่ครบเนื่องจากตลาดมีสภาพคล่องที่จำกัด หน่วยงานที่เกี่ยวข้องหลายหน่วยงาน เช่น สมาคมธนาคารไทย สมาคมธุรกิจประกันภัย และกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการร่วมกันจัดตั้งกองทุนเสริมสภาพคล่องเพื่อลดความเสี่ยงของการระดมทุนในตลาดตราสารหนี้ วงเงินเบื้องต้น 7-8 หมื่นล้านบาท โดยจะนำเงินจากกองทุนนี้มาช่วยส่วนที่ระดมทุนได้ไม่ครบหรือ "top up" ส่วนที่ขาดให้ เพื่อให้ผู้ออกหุ้นกู้เอกชนสามารถ roll over ได้ โดยเงินที่จะไป top up นี้จะเป็นเงินระยะสั้น อายุไม่เกิน 270 วัน

แถลงข่าว

ที่มาของภาพ, กลต.

คำบรรยายภาพ, กระทรวงการคลัง ธปท. และ กลต. แถลงข่าวหลังประชุมหารือมาตรการเพิ่มสภาพคล่องในตลาดเงินและตลาดทุน

3.เพิ่มสภาพคล่องในตลาดพันธบัตรรัฐบาล

นายวิรไทอธิบายว่า ตลาดพันธบัตรรัฐบาลเป็นหัวใจของตลาดตราสารหนี้ทั้งหมด เพราะเป็นตัวกำหนดอัตราดอกเบี้ยอ้างอิง ซึ่งที่ผ่านมาอัตราดอกเบี้ยรัฐบาลในบางช่วงมีความผันผวนสูงมากเพราะสภาพคล่องในระบบการเงินโลกต่ำกว่าปกติ ซึ่งตลาดพันธบัตรในหลายประเทศ รวมทั้งของสหรัฐฯ ที่มีสภาพคล่องสูงที่สุดในโลกก็ได้รับผลกระทบกันถ้วนหน้า

"ขอยืนยันว่า ธปท.พร้อมจะดูแลให้ตลาดพันธบัตรรัฐบาลทำงานได้ตามกลไกตลาดที่มีประสิทธิภาพ พร้อมเข้าไปเพิ่มสภาพคล่อง เพราะถ้าอัตราดอกเบี้ยรัฐบาลมีความผันผวนก็จะส่งผลต่อหุ้นกู้ประเภทอื่น ๆ ด้วย" นายวิรไทกล่าวและย้ำว่า สถาบันการเงินที่ถือพันธบัตรรัฐบาลและต้องการสภาพคล่องก็สามารถนำมาขายให้ ธปท.ได้

กอบศักดิ์เผยกระทรวงการคลังเตรียมเสนอ "มาตรการชุดที่ 2"

นายกอบศักดิ์ ภูตระกูล รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมืองกล่าวว่า รัฐบาลพร้อมสนับสนุน ธปท. กลต.และกระทรวงการคลังในการเดินหน้ามาตรการต่าง ๆ เพื่อช่วยเหลือตลาดเงินและตลาดทุน

สำหรับมาตรการช่วยเหลือประชาชน วันอังคารนี้ (24 มี.ค.) กระทรวงการคลังจะเสนอมาตรการดูแลผลกระทบด้านเศรษฐกิจสำหรับภาคประชาชน ชุดที่ 2 หลังจากที่ ครม.ได้อนุมัติมาตรการชุดที่ 1 ไปแล้วเมื่อวันที่ 9 มี.ค. ซึ่งประกอบด้วยมาตรการต่าง ๆ เช่น การให้สินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ ลดภาษีหัก ณ ที่จ่าย ลดภาระดอกเบี้ย คืนเงินค่าประกันมิเตอร์ไฟฟ้าให้ประชาชน เป็นต้น

นายกอบศักดิ์กล่าวว่า นอกจากนี้ ครม.เศรษฐกิจจะดำเนินการหารือกับกระทรวงต่าง ๆ เพื่อรวบรวมมาตรการในการช่วยเหลือประชาชนเพิ่มเติมต่อไป