การเมืองฉบับสวีเดนที่ ส.ส.ไม่มีที่ปรึกษาส่วนตัว นอนห้องเช่าแคบ ๆ และซื้อกาแฟดื่มเอง

  • คลอเดีย วอลลิน
  • บีบีซีนิวส์ บราซิล
Per-Arne Hakansson

ที่มาของภาพ, Jonas Esbjörnsson

คำบรรยายภาพ,

ส.ส.แพร์-อาร์เนอ ฮอกันส์สัน ชี้ "งานของ ส.ส. คือการเป็นตัวแทนประชาชนและนำเสนอความเป็นจริงในสังคมที่เราอยู่"

ในหลายประเทศ นักการเมือง คืออาชีพที่เต็มไปด้วยสิทธิประโยชน์ต่าง ๆ โดยเฉพาะทางด้านการเงิน แต่นั่นไม่ใช่ที่สวีเดน

ที่ประเทศในแถบสแกนดิเนเวียแห่งนี้มีวิถีปฏิบัติในเรื่องการเมืองที่ถูกกำหนดไว้ด้วยแนวคิดเรื่องความประหยัดมัธยัสถ์ โดยที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ซึ่งมาจากการเลือกตั้งนั้นมีหน้าที่ทำงานรับใช้ประชาชน

แทนที่จะได้รับค่าตอบแทนและสิทธิพิเศษต่าง ๆ อย่างมากมาย แต่บรรดา ส.ส.ของสวีเดน กลับถูกผูกมัดไว้ด้วยข้อจำกัดอันเข้มงวดในการใช้จ่ายเงินภาษีของประชาชน

"พลเมืองธรรมดา"

"เราเป็นพลเมืองธรรมดา" นายแพร์-อาร์เนอ ฮอกันส์สัน ส.ส.พรรคโซเชียลเดโมแครต กล่าวกับบีบีซีนิวส์ บราซิล

"ส.ส. ไม่ควรได้รับสิทธิพิเศษ เพราะงานของพวกเราคือการเป็นตัวแทนประชาชนและนำเสนอความเป็นจริงในสังคมที่เราอยู่"

นายฮอกันส์สัน กล่าวเสริมว่า "เราสามารถพูดได้ว่าสิทธิพิเศษของพวกเราคือการทำงานนี้ และได้มีโอกาสที่จะเข้าไปมีอิทธิพลต่อการกำหนดทิศทางของประเทศ"

Stefan Lofven

ที่มาของภาพ, Getty Images

คำบรรยายภาพ,

นายกรัฐมนตรีเตียฟาน เลอเวียน เป็นนักการเมืองเพียงคนเดียวที่มีรถยนต์ประจำตำแหน่ง

ส.ส.สวีเดน ได้รับสิทธิเดินทางด้วยระบบขนส่งสาธารณะฟรี

แต่ที่ต่างไปจาก ส.ส.ประเทศอื่นคือ พวกเขาไม่มีสิทธิ์ได้รถยนต์ประจำตำแหน่งหรือคนขับรถส่วนตัว

ยกตัวอย่างที่รัฐสภาสวีเดน มีรถยนต์วอลโว่ รุ่นเอส80 (Volvo S80) เพียง 3 คัน และพาหนะเหล่านี้มีไว้ใช้เฉพาะในงานราชการสำหรับประธานรัฐสภาและรองประธานอีก 3 คนเท่านั้น

เงินเดือน

"เราไม่มีบริการรถรับส่ง" นายเรเน โปเอ็ดต์เกอ เจ้าหน้าที่รัฐสภากล่าว

"รถยนต์เหล่านี้ไม่ได้มีไว้รับส่งคนไปมาระหว่างบ้านกับที่ทำงาน"

อันที่จริง นักการเมืองเพียงคนเดียวที่มีรถยนต์ประจำตำแหน่งก็คือนายกรัฐมนตรี

Swedish Parliament building

ที่มาของภาพ, Camilla Svensk/Sveriges Riksdag

คำบรรยายภาพ,

ส.ส.สวีเดน มีเงินเดือนน้อยกว่า ส.ส.สหรัฐฯ ราวครึ่งหนึ่ง

ส.ส.สวีเดน ได้เงินเดือนประมาณ 2.17 แสนบาท ซึ่งคิดเป็นครึ่งหนึ่งของเงินเดือนที่ ส.ส.สหรัฐฯ ได้ที่ประมาณ 4.41 แสนบาท

ขณะที่อัตราเงินเดือนเฉลี่ยในสวีเดนอยู่ที่ราว 8.82 หมื่นบาท

"ความดึงดูดทางเศรษฐกิจ"

ส.ส.ที่มาจากเขตเลือกตั้งนอกกรุงสต็อกโฮล์มสามารถใช้สิทธิขอเบี้ยเลี้ยงในวันที่ต้องเดินทางเข้าไปทำงานในเมืองหลวงได้

เบี้ยเลี้ยงที่ว่านี้อยู่ที่ประมาณวันละ 380 บาท ซึ่งสำหรับกรุงสต็อกโฮล์มแล้ว เงินจำนวนนี้สามารถซื้ออาหารราคาประหยัดได้ไม่เกิน 1 ชุด

Sessão do Parlamento sueco

ที่มาของภาพ, Ingemar Edfalk/Sveriges Riksdag

คำบรรยายภาพ,

สวีเดนเพิ่งเริ่มให้เงินเดือน ส.ส.เมื่อปี 1957

อย่างไรก็ตาม นี่ถือว่าเป็นสิทธิประโยชน์ที่ดี เพราะก่อนหน้าปี 1957 ส.ส.สวีเดน เป็นตำแหน่งที่ไม่มีเงินเดือนประจำ แต่สมาชิกพรรคการเมืองจะเป็นผู้ให้การสนับสนุนด้านการเงินแทน

เอกสารของรัฐสภาระบุว่า การให้เงินเดือนแก่ ส.ส. เป็นมาตรการที่ช่วยรับประกันว่าจะไม่มีพลเมืองคนใดต้องเผชิญอุปสรรคในการก้าวเข้าสู่เส้นทางการเมือง แต่ขณะเดียวกันคนสวีเดนก็ไม่ต้องการให้เงินเดือน ส.ส.กลายเป็นข้อดึงดูดทางด้านการเงินมากจนเกินไป

เช่นเดียวกับ ส.ส.ประเทศอื่นทั่วโลก บรรดา ส.ส.สวีเดน ก็ได้รับสวัสดิการด้านที่พักอาศัยด้วย

แต่สวัสดิการนี้มีไว้สำหรับผู้ที่มาจากนอกรุงสต็อกโฮล์มเท่านั้น

ห้องเตียงเดี่ยว

ที่พัก ส.ส.ที่ว่านี้ไม่ใช่ห้องชุดหรูหราแต่อย่างใด ยกตัวอย่างของ ส.ส.ฮอกันส์สัน ที่พักอยู่ในอพาร์ตเมนต์ขนาด 46 ตารางเมตร

Picture of a state-run apartment for MPs

ที่มาของภาพ, Claudia Wallin

คำบรรยายภาพ,

ห้องพัก ส.ส.ที่รัฐจัดหาให้ตกแต่งอย่างเรียบง่าย ไม่มีอุปกรณ์อำนวยความสะดวกมากมาย

ที่พักของรัฐบางแห่ง เป็นเพียงห้องพักแบบสตูดิโอ ขนาดเพียง 16 ตารางเมตร

นอกจากนี้ ห้องพักสำหรับ ส.ส.ส่วนใหญ่ก็ยังไม่ได้มีอุปกรณ์อำนวยความสะดวกติดตั้งอยู่ภายใน เช่น เครื่องซักผ้า หรือเครื่องล้างจาน และทั้งหมดจะเป็นห้องพักแบบเตียงเดี่ยว

เงินภาษีประชาชนจะครอบคลุมเฉพาะตัว ส.ส. ส่วนคู่สมรสหรือครอบครัวของพวกเขาจะต้องจ่ายเงินค่าห้องพักแม้จะอยู่เพียงคืนเดียวก็ตาม แต่หาก ส.ส.คนใดต้องการพักอาศัยอยู่กับคู่รักก็จะต้องจ่ายเงินค่าเช่ากลับคืนให้รัฐครึ่งหนึ่ง

Swedish MPs at a cafeteria in the parliament

ที่มาของภาพ, Claudia Wallin

คำบรรยายภาพ,

ที่โรงอาหารรัฐสภา ไม่มีเครื่องดื่มฟรีไว้คอยบริการ แต่ ส.ส.ต้องซื้อกาแฟดื่มเอง

เบี้ยเลี้ยงที่จำกัด

น.ส.อันนา ออสเปอเกรียน เจ้าหน้าที่รัฐสภา ระบุว่า "เราจะไม่จ่ายเบี้ยเลี้ยงเหล่านี้ให้ใครนอกจาก ส.ส.ที่พักอยู่ที่อพาร์ตเมนต์เหล่านี้"

ส.ส.อาจเลือกที่จะพักอยู่ที่อื่น แล้วใช้เงินเบี้ยเลี้ยงที่พักอาศัยไปจ่ายค่าเช่าได้ แต่เบี้ยเลี้ยงดังกล่าวจะจำกัดอยู่ที่ประมาณ 2.58 หมื่นบาทต่อเดือน ซึ่งค่อนข้างต่ำเมื่อเทียบกับราคาที่พักอาศัยในย่านใจกลางกรุงสต็อกโฮล์ม

ช่วงก่อนทศวรรษที่ 1990 สวัสดิการต่าง ๆ สำหรับ ส.ส.สวีเดน ยิ่งน้อยกว่านี้มาก เพราะไม่มีการให้เงินช่วยเหลือเรื่องที่พัก ทำให้ ส.ส.ต้องอาศัยนอนในสำนักงานของพวกเขา ซึ่งมีขนาดราว 15 ตารางเมตร

Swedish MP's office

ที่มาของภาพ, Claudia Wallin

คำบรรยายภาพ,

ห้องทำงานของ ส.ส.สวีเดน ตกแต่งอย่างเรียบง่าย

นอกจากนี้ ยังมีข้อห้าม ส.ส.สวีเดน จ้างผู้ช่วยหรือที่ปรึกษาส่วนตัว แต่พรรคการเมืองที่พวกเขาสังกัดจะได้รับเงินค่าใช้จ่ายในการจ้างพนักงานส่วนกลางสำหรับช่วยงาน ส.ส.ทั้งหมดในพรรค

งานที่ไม่มีค่าตอบแทน

นโยบายเรื่องความประหยัดมัธยัสถ์ยิ่งเข้มงวดขึ้นในแวดวงการเมืองระดับท้องถิ่น

การเป็นผู้แทนทางการเมืองถูกมองว่าเป็นกิจกรรมที่ทำควบคู่ไปกับอาชีพหลักอื่น ๆ โดยราว 94% ของผู้แทนสภาท้องถิ่นทำงานโดยไม่ได้รับค่าจ้าง ยกเว้นนักการเมืองที่ทำงานในคณะกรรมการบริหารสภาท้องถิ่น ที่จะได้รับเงินเดือนให้ทำงานแบบไม่เต็มเวลาหรืองานเต็มเวลา

นางคริสตินา เอล์ฟฟุช-เควอดิน สมาชิกสภาเทศบาลสต็อกโฮล์ม อธิบายเรื่องนี้ว่า

"มันเป็นงานอาสาซึ่งสามารถทำได้ในเวลาว่าง"