โมเดอร์นา: ผอ. รพ. ธรรมศาสตร์ ชี้แจงเหตุที่ต้องระงับการนำเข้าวัคซีนบริจาคจากโปแลนด์ 1.5 ล้านโดส เพราะหลายปัจจัย

ความพยายามของโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติในการนำเข้าวัคซีนโมเดอร์นา 1.5 ล้านโดส ซึ่งได้รับการบริจาคจากองค์กรผู้บริจาคจากโปแลนด์ต้องยุติลง หลังจากเจรจามากว่าหนึ่งเดือนไม่เป็นผล

นพ. พฤหัส ต่ออุดม ผอ. รพ. ธรรมศาสตร์ฯ ยอมรับกับบีบีซีไทยว่ามีปัจจัยหลายส่วนที่ส่งผลต่อการตัดสินใจครั้งนี้ ทั้งข้อกังวลของกระทรวงการต่างประเทศ และเข้าใจว่าพันธมิตรของเราที่ดำเนินการอยู่กับทางโปแลนด์ไม่สามารถหาข้อยุติได้

เมื่อสอบถามว่า มีโอกาสที่จะเจรจากันอีกครั้งในส่วนของวัคซีนบริจาคจากโปแลนด์หรือไม่ นพ. พฤหัสบอกว่า "ณ ตอนนี้ เข้าใจว่ายุติไปแล้ว ยกเว้นว่าเป็นภาครัฐบาลโปแลนด์แจ้งต่อรัฐบาลไทย อาจจะมีโอกาสเป็นไปได้ในลักษณะการบริจาคแบบรัฐต่อรัฐ น่าจะเป็นความสบายใจของทุกฝ่าย"

อย่างไรก็ตาม ในส่วนของวัคซีนโมเดอร์นาที่ รพ. ธรรมศาสตร์ฯ จะจัดซื้อเองอีก 5 ล้านโดส ยังคงเดินหน้าต่อไป

สำหรับวัคซีนโมเดอร์นาล็อตบริจาคดังกล่าวเป็นความร่วมมือระหว่างโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งกับองค์กร RZADOWA AGENCIA REZERW STRATEGICZNYCH หรือ RARS ในโปแลนด์ โดยเป็นการนำเข้าโดย รพ. ธรรมศาสตร์ ซึ่งมีสิทธิตามกฎหมายในการนำเข้าวัคซีนหรือเวชภัณฑ์ต่าง ๆ ตามข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ว่าด้วยการจัดการบริการทางการแพทย์และการสาธารณสุขในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พ.ศ. 2564 โดยกำหนดการเดิมที่คาดว่าจะสามารถนำเข้าได้คือภายในเดือน ต.ค. ที่ผ่านมา

แต่แผนดังกล่าวต้องชะลอไป เนื่องจากต้องประสานงานไปผู้ผลิตวัคซีนโมเดอร์นาและผู้บริจาคเพิ่มเติม หลังจากได้รับคำแนะนำจากกระทรวงการต่างประเทศ (กต.)

หนึ่งในข้อเสนอแนะของ กต. ผ่านแถลงการณ์เมื่อวันที่ 25 ต.ค. ชี้แจงว่า รูปแบบการบริจาควัคซีนจากโปแลนด์มายัง รพ.ธรรมศาสตร์ฯ ไม่ใช่รูปแบบ "รัฐต่อรัฐ" แต่จำเป็นต้องพิจารณาอย่างถี่ถ้วนเพื่อป้องกันการถูกฟ้องร้องและถูกมองว่ามีผลประโยชน์เชิงพาณิชย์รวมอยู่ด้วย

คำชี้แจงของกรมสารนิเทศ กต. มีขึ้นภายหลังจากมีสื่อมวลชนไทยบางรายอ้างถึงหนังสือด่วนที่สุด ของ กต. "เรื่อง การนำเข้าวัคซีนโมเดอร์นา (บริจาค) จากโปแลนด์ มายังมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่ง กต. มองว่าอาจทำให้สังคมเข้าใจคลาดเคลื่อนว่า กต. ขัดขวางการหารือระหว่างองค์กรผู้บริจาควัคซีนในโปแลนด์และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ทำไม มธ. ต้องส่งหนังสือแจ้ง กต. เรื่องรับบริจาควัคซีน

รศ.นพ. พฤหัส บอกกับบีบีซีไทยเมื่อวันที่ 26 ต.ค. ที่ผ่านมาว่า จุดประสงค์ของการส่งหนังสือไปยัง กต. เพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรับรู้รับทราบ และอำนวยความสะดวกในวิธีการทางการทูต ตามที่ฝ่ายผู้บริจาคในโปแลนด์ร้องขอมา

ผอ. รพ. ธรรมศาสตร์ฯ ยอมรับว่าในระหว่างการหาหรือกับองค์กร RZADOWA AGENCIA REZERW STRATEGICZNYCH หรือ RARS ยังมีบางจุดที่่โรงพยาบาลไม่ได้คำนึงถึง ทำให้คำตอบที่ได้จาก กต. ช่วยทำให้เกิดความชัดเจนมากขึ้น และต้องปฏิบัติตาม โดยเฉพาะ 2 ประเด็นหลัก ประกอบด้วย

เขายอมรับว่า ทางโรงพยาบาลได้รับหนังสือด่วนที่สุดของ กต. ฉบับดังกล่าวในวันเดียวกันกับที่เป็นข่าว แต่ไม่ได้นำไปเผยแพร่ต่อสาธารณะ และแม้ว่า รพ. จะมีอำนาจในการนำเข้า แต่ก็มีส่วนราชการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็น กต. หรือหน่วยงานอื่น ๆ ที่ กต. แนะนำ เช่น กรมควบคุมโรค กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์หรือสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาที่จะต้องเข้ามาตรวจสอบคุณภาพวัคซีน เป็นต้น

"สำหรับผมไม่ถือเป็นความขัดแย้ง ถือว่าเป็นคำแนะนำที่ดีที่เราพร้อมจะดำเนินการต่อให้เกิดการนำวัคซีนที่มีคุณภาพ มีมาตรฐานและถูกต้องเข้าสู่ประชาชนคนไทย"

ที่มาของข้อตกลงนี้เป็นอย่างไร

นับตั้งแต่ข้อบังคับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ว่าด้วยการจัดการบริการทางการแพทย์และการสาธารณสุขในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 พ.ศ. 2564 ได้รับการประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 26 ส.ค. ที่ผ่านมา เพื่อเปิดทางให้ มธ. มีอำนาจในการตกลงความร่วมมือกับหน่วยงานของรัฐหรือเอกชน ทั้งในและต่างประเทศในการจัดหา หรือนำเข้า วัคซีนและเวชภัณฑ์ด้วย

นี่จึงเป็นที่มาของการลงนามในบันทึกความเข้าใจ (Memorandum of Understanding) กับโรงพยาบาลแห่งหนึ่ง ที่ทำหน้าที่เป็นผู้เชี่ยวชาญเพื่ออำนวยความสะดวกในการจัดหาวัคซีนเพื่อนำเข้าวัคซีนบริจาคจากโปแลนด์

"เราได้รับการติดต่อจากสถาบัน RARS ในประเทศโปแลนด์ที่ต้องการบริจาควัคซีนเข้ามาสู่ประเทศไทยโดยผ่านทาง มธ. แต่เนื่องจาก มธ.ไม่ได้มีความเชี่ยวชาญในเรื่องของการติดต่อเชิงต่างประเทศและการนำเข้า จึงต้องอาศัยโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งมาช่วยเหลือ ตั้งแต่เดือน ต.ค." ผอ. รพ. ธรรมศาสตร์ฯ อธิบาย

ปรับยอดนำเข้าวัคซีนบริจาคจากเดิม 3 ล้านโดสเป็น 1.5 ล้านโดส

หากพิจารณาตามไทม์ไลน์การไดัรับหนังสือที่ได้รับการแจ้งมาที่ มธ. 2 ฉบับ โดยฉบับแรกแจ้งว่า มีความประสงค์บริจาควัคซีนโมเดอร์นาจำนวน 3 ล้านโดส ให้แก่ มธ.

รศ.นพ. พฤหัสกล่าวว่า ล่าสุดตามหนังสือฉบับที่ 2 ได้แจ้งว่ามีความพร้อมที่จะจัดส่งวัคซีน 1.5 ล้านโดส และตามสัญญาที่ได้เจรจาไว้มีกำหนดส่งคือภายใน 31 ต.ค. นี้

อย่างไรก็ตาม หลังจากมีข้อเสนอแนะตามหนังสือตอบกลับของ กต. นพ. พฤหัสระบุว่า จะต้องมีการปรับแก้ไขให้ชัดเจนโดยคำนึงถึงความสัมพันธ์แบบรัฐต่อรัฐ จึงอาจจะไม่สามารถระบุได้ว่าการนำวัคซีนเข้ามาจะเป็นไปตามกำหนดหรือไม่

รศ.นพ. พฤหัสอธิบายว่า วัคซีนโมเดอร์นาถูกจัดให้เป็นวัคซีนทางเลือก ดังนั้น การจัดสรรวัคซีนบริจาคจำนวน 1.5 ล้านโดสดังกล่าว หากว่าส่งมอบแล้วเสร็จ จะถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วน โดยส่วนแรกจะจัดสรรคให้แก่กลุ่มที่มีความต้องการ แต่ไม่มีปัจจัยในการจัดหาวัคซีนเองได้

สำหรับกลุ่มที่ 2 จะถูกจัดสรรให้กับเครือข่ายโรงพยาบาลที่เป็นผู้อำนวยความสะดวก แต่ยังไม่ทราบรายละเอียดเรื่องว่าจะมีค่าใช้จ่ายหรือไม่ เนื่องจากวัคซีนล็อตดังกล่าวเป็นวัคซีนบริจาค ซึ่งยังไม่รวมค่าขนส่งจัดเก็บ และค่าประกัน