ไวรัสโคโรนา : "คอนเทเจี้ยน สัมผัสล้างโลก" ภาพยนตร์จากทศวรรษที่แล้วกลับมาฮิต หลังการระบาดของโควิด-19

คอนเทเจี้ยน สัมผัสล้างโลก (Contagion) ภาพยนตร์ที่เข้าฉายเมื่อปี 2011 ไม่ได้ประสบความสำเร็จสักเท่าไร แม้จะมีนักแสดงดังอย่างแมตต์ เดมอน, จูด ลอว์, เคท วินสเล็ต และกวินเน็ธ พัลโทรว์ เป็นภาพยนตร์ที่ทำเงินได้แค่อันดับ 61 จากทั่วโลกในปีนั้น

แต่จู่ ๆ ภาพยนตร์เรื่องนี้ก็กลับมาเป็นที่นิยม มีการดาวน์โหลดมากที่สุดเรื่องหนึ่งบน iTunes Store ของ Apple ในสหรัฐฯ

ตอนที่ไวรัสเริ่มแพร่ระบาดเมื่อเดือน ธ.ค. ปีที่แล้ว Warner Bros. บริษัทผู้ผลิตภาพยนตร์บอกว่า คอนเทเจี้ยน ได้รับความนิยมอยู่ในอันดับ 270 ของภาพยนตร์ประเภทเดียวกัน แต่ 3 เดือนให้หลัง ภาพยนตร์เรื่องนี้เป็นรองแค่ภาพยนตร์เรื่องแฮร์รี พอตเตอร์ ทั้ง 8 ภาค

ชีวิตจริงเหมือนหนัง

ในภาพยนตร์เรื่องนี้ นักธุรกิจหญิงซึ่งแสดงโดย กวินเน็ธ พัลโทรว์ เสียชีวิตจากไวรัสลึกลับที่ติดขณะเดินทางไปจีน และเป็นกรณีที่ได้สร้างสภาวะฉุกเฉินไปทั่วโลก ความเชื่อมโยงกับจีนยิ่งทำให้ภาพยนตร์ได้รับความนิยมมากเข้าไปใหญ่เพราะคนดูหนังไปและก็รู้สึกกังวลกับสถานการณ์ในโลกแห่งความเป็นจริงไปด้วย

กวินเน็ธ พัลโทรว์ ออกมาพูดเรื่องนี้ด้วยการโพสต์รูปตัวเองใส่หน้ากากอนามัยป้องกันขณะนั่งเครื่องบินไปกรุงปารีส โดยเขียนข้อความว่า "หวาดระแวง? ระมัดระวัง ...การระบาดใหญ่? การโฆษณาชวนเชื่อ? ...ฉันเคยอยู่ในภาพยนตร์เรื่องนี้มาแล้ว รักษาตัวด้วย อย่าจับมือกัน ล้างมือบ่อย ๆ"

ความเหมือน

ตัวละครที่พัลโทรว์แสดงติดไวรัสชื่อ MEV-1 จากการจับมือกับเชฟชาวฮ่องกงซึ่งเพิ่งไปจับหมูที่ถูกฆ่าซึ่งติดเชื้อมาจากค้างคาวอีกที จากนั้นเธอก็เดินทางกลับบ้านก่อนจะล้มป่วยและเสียชีวิต ลูกชายเธอเสียชีวิตด้วยในเวลาต่อมา แต่สามีของเธอซึ่งแสดงโดยแมตต์ เดมอน มีภูมิคุ้มกัน

สำหรับไวรัสโคโรนา ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าการแพร่ระบาดเกิดจากสัตว์สู่คน และยังเชื่อกันด้วยว่าเริ่มต้นมาจากค้างคาว เช่นเดียวกับการระบาดโรคซาร์ส (SARS) เมื่อปี 2002 ถึง 2003

นักวิทยาศาสตร์ยังไม่เห็นพ้องกันว่าแท้จริงแล้วเกิดมาจากสัตว์อะไร แต่รายงานขององค์การอนามัยโลกเชื่อว่ามาจากตลาดค้าสัตว์ในจีน

ตัวละครในภาพยนตร์ก็แพร่เชื้อด้วยการสัมผัสมนุษย์เหมือนกับที่กำลังเกิดขึ้นจริงในตอนนี้

แรงบันดาลใจจากเรื่องจริง

ทั้งโรคในภาพยนตร์และเรื่องจริงต่างก็ส่งผลกระทบต่อระบบการหายใจ แต่ไวรัส MEV-1 แต่งขึ้นโดยเอาตามไวรัสที่มีอยู่จริงที่ชื่อ Nipah ซึ่งเป็นคนละสายพันธุ์กับไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่

ที่แตกต่างอีกอย่างคือไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ร้ายแรงน้อยกว่าในภาพยนตร์ซึ่งมีอัตราผู้เสียชีวิตถึง 25 เปอร์เซ็นต์ ในขณะที่โรคโควิด-19 อยู่ที่ 3.4 เปอร์เซ็นต์ ในคอนเทเจี้ยน มีผู้เสียชีวิตไป 26 ล้านคนขณะที่เรื่องจริงตอนนี้ยังมีผู้เสียชีวิตไม่ถึง 4 พันคน

เรื่องจริงที่เหมือนในภาพยนตร์ที่สุดคือ ไข้หวัดใหญ่สเปน เมื่อปี 1918 ถึง 1920 ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 50 ล้านคน

ในภาพยนตร์ เกิดการกักตัวพลเมืองในนครชิคาโก ซึ่งเหมือนกับสิ่งที่เกิดขึ้นในจีนและอิตาลี

ผู้เขียนบท

สกอตต์ ซี. เบิร์นส์ ซึ่งเป็นผู้เขียนบทภาพยนตร์ ให้สัมภาษณ์นิตยสาร Fortune ว่า ความคิดเบื้องหลังของภาพยนตร์มีจุดประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นว่าสังคมสมัยใหม่เปราะบางต่อการแพร่ระบาดแบบนี้แค่ไหน

เขาบอกว่าความคล้ายคลึงของภาพยนตร์กับเรื่องจริงไม่สำคัญและเป็นแค่เรื่องบังเอิญ แต่สิ่งที่สำคัญและแม่นยำคือการรับมือของสังคมและความกลัวของคน

ในภาพยนตร์ จูด ลอว์ แสดงเป็นบล็อกเกอร์ที่ชอบเผยแพร่ทฤษฎีสมคบคิด เผยแพร่ข่าวลือ วิธีรักษาไวรัสที่ผิด ๆ

กลับมาที่โลกแห่งความเป็นจริงปัจจุบัน บริษัทยักษ์ใหญ่อย่างแอมะซอนประกาศว่าได้ยกเลิกการขายสินค้ากว่าล้านชิ้นโดยผู้ค้ารายย่อยบนเว็บไซต์เนื่องจากการโฆษณาชวนเชื่อรักษาและป้องกันโรคโควิด-19 แบบผิด ๆ

เบิร์นส์ บอกกับ นสพ.นิวยอร์กไทมส์ว่า เขาเองก็ตกเป็นเหยื่อถูกกล่าวหาทางโซเชียลมีเดียเช่นกันว่าเขาเป็นส่วนหนึ่งขององค์กรลับที่ควบคุมความเป็นไปต่าง ๆ ในโลก

ความน่าเชื่อถือทางวิทยาศาสตร์

ความนิยมของ คอนเทเจี้ยน สัมผัสล้างโลก อาจมาจากการที่ เบิร์นส์ ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านโรคระบาดจริง ๆ ตอนเขียนบท รวมถึงคนจากองค์การอนามัยโลกด้วย

"ตอนผมคุยกับผู้เชี่ยวชาญด้านนี้ พวกเขาต่างก็บอกเหมือนกันว่า คำถามไม่ใช่ว่าจะเกิดการแพร่ระบาดหรือไม่ แต่จะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ต่างหาก"