'Thầy Phan Huy Lê là một con người như vậy'
"Tôi thuộc thế hệ các nghiên cứu sinh nước ngoài đến Việt Nam làm việc vào những năm 1995-1996, khi Việt nam đã có chính sách thông thoáng hơn với những người làm khoa học xã hội," Giáo sư Emmanuel Poisson từ Đại học Paris Diderot nói với BBC hôm 27/6/2018.
"Chúng tôi được gặp gỡ và làm việc với các giáo sư lịch sử và Hán Nôm như thầy Lê, thầy Phan Đại Doãn, thầy Ngô Đức Thọ. Riêng tôi khi chọn đề tài quan và lại thời Nguyễn và đầu thời Pháp thuộc, tôi đã được giáo sư Phan Huy Lê tận tình giúp đỡ rất nhiều.
"Thầy rất quan tâm đến đề tài của tôi, mặc dù cách tiếp cận của tôi không phù hợp với quan điểm chính thống. Lúc đó, triều Nguyễn vẫn được coi là "ngụy triều", "bán nước"… Thầy Lê giúp tôi gặp gỡ các nhân chứng tại địa phương, khuyên tôi đến nghiên cứu ở những làng xã cụ thể. Thầy luôn lắng nghe ý kiến của tôi để giúp tôi tìm hiểu sâu hơn, và cùng lúc mở rộng đề tài của mình."
"Năm ngoái, khi sang Pháp, Thầy không muốn đến làm việc với các trường đại học như mọi khi, mà muốn dành toàn bộ thời gian vào nghiên cứu cá nhân. Thế là, hàng ngày, từ sáng đến tối, thầy đến đọc tài liệu tại cơ quan lưu trữ của Hội thừa sai Paris. Ở tuổi 83, thầy như một sinh viên trẻ hồ hởi say mê tìm kiếm các tư liệu về lịch sử Việt Nam. Thầy bảo tôi : "Lạ quá cơ ! ở đây có rất nhiều tư liệu hay về Việt Nam, mà sao ít người tìm đọc..."
"Thầy là một người như vậy. Một trí thức đúng nghĩa của từ này. Say mê, trung thực, đi đến tận cùng của chân lý khoa học. Bề ngoài, thầy là người mềm dẻo, lịch lãm, nhưng thưc sự thầy là người kiên quyết, ít khi chấp nhận những luận điểm thiếu khách quan khoa học. Thầy là tấm gương lớn để chúng tôi noi theo," nhà sử học Pháp nói với BBC Tiếng Việt từ Paris.
