Phú Quang đã đi theo mùa đông Hà Nội

  • Nguyễn Hà Hùng
  • BBC News Tiếng Việt
Nhạc sĩ Phú Quang ở Budapest, 1995

Nguồn hình ảnh, Ảnh trên trang Facebook Phú Quang

Chụp lại hình ảnh, Nhạc sĩ Phú Quang ở Budapest, 1995

"Em ơi Hà Nội nóng" không phải là sáng tác của Phú Quang, cũng không phải là lời ông nói. Nó là một câu chuyện của người Hà Nội trên dưới chục năm nay.

Tên ca khúc Em ơi, Hà Nội phố của Phú Quang rất nổi tiếng, đến mức trở nên một thành ngữ dân gian. Mỗi khi trời hè thiêu đốt, nóng quá, nhiều người kêu lên, họ đọc trại tên ca khúc này như thế.

Nhưng Em ơi, Hà Nội nóng khi hát lên, nhạc điệu vẫn còn giống với Em ơi, Hà Nội phố. Mỗi khi thành phố này lụt vào mùa mưa, thì "Em ơi, Hà lội ngập," bất chấp, không thèm nhạc nhẽo gì nữa.

Có thể nói hầu hết nhạc phẩm rung động con tim khán giả của Phú Quang gắn với Hà Nội và về một Hà Nội đẹp. Có lẽ nhạc sĩ hiểu điều đó có ý nghĩa với ông hơn những người khác.

Chiều Hồ Tây

Nguồn hình ảnh, xPACIFICA

Chụp lại hình ảnh, Chiều Hồ Tây

Khác biệt của Phú Quang

Nhạc sĩ Phú Quang nổi tiếng với những bản tình ca, giai điệu mượt mà, ca từ ông chọn đều trữ tình. Ông nhận rằng mình sáng tác tình ca buồn: "Đắng mới là đời."

Trên trang của ông bày tỏ, những điều Phú Quang mang cho khán giả bắt nguồn từ tâm hồn của người nghệ sỹ nhạy cảm với những "biến động nhỏ nhất của cuộc sống."

Người hâm mộ còn được ông chia sẻ những thầm kín về tôn giáo. Phú Quang cũng không dấu tên thánh của mình. Nhưng dường như ông không sáng tác thánh ca.

Ông nói nhạc phẩm của mình nhạy cảm với biến động của cuộc sống, tuy vậy ca khúc của ông không phải vậy. Không giống nhạc phẩm của Trịnh Công Sơn.

Cũng như Phú Quang, nhạc sĩ họ Trịnh nổi tiếng Việt Nam với những bản tình ca. Nhưng Trịnh Công Sơn còn được biết đến với "Nối vòng tay lớn", "Gia tài của mẹ", "Đại bác ru đêm."

John Lennon, thành viên của The Beatles nổi tiếng thế giới với tình khúc. Nhưng tên tuổi của John cũng gắn với "Give Peace A Chance" (Hãy cho hòa bình một cơ may), Imagine (Hãy tưởng tượng).

Chân dung nhạc sĩ Phú Quang

Nguồn hình ảnh, Tư liệu của Dương Phương Vinh

Chụp lại hình ảnh, Chân dung nhạc sĩ Phú Quang

Scorpions, ban nhạc Đức lừng danh với tình ca, nhưng họ cũng thành công với "Wind of Change" (Luồng gió đổi thay).

Michael Jackson cũng sáng tác ca khúc trữ tình, nhưng nói về ông không thể không nhắc tới bản They Don't Care About Us (Họ không quan tâm đến chúng ta,) Heal the World (Hàn gắn thế giới.)

Những ca khúc vừa nêu đều có chủ đề mang tính chính trị, động chạm đến giới cầm quyền, gắn với biến động của cuộc sống. Tác phẩm của Phú Quang không có dấu ấn này.

Phải chăng vì không gian trong tác phẩm của Phú Quang hẹp, mang tính địa phương, chủ đề hạn chế, nên nhạc phẩm của ông chưa đến với người hâm mộ nước ngoài?

Buổi sớm ở Hồ Gươm

Nguồn hình ảnh, John S Lander

Chụp lại hình ảnh, Buổi sớm ở Hồ Gươm

Nhân vật của công chúng Việt Nam

Lay động được cảm xúc của quần chúng, mức độ nổi tiếng và được ngưỡng mộ của nhạc sĩ Phú Quang thật hiếm thấy và khó so sánh.

Ngay khi biết ông qua đời, một người bạn không phải là ca sỹ của tôi đã đi thu âm giọng hát của mình bài: "Nỗi nhớ mùa đông" rồi chia sẻ và được đón nhận nồng nhiệt.

Sau ngày ông mất một hôm, có người đã đề nghị nên đặt tên một con đường cho Phú Quang. Đề nghị này cũng được tán đồng nhiệt liệt.

Viết trên trang cá nhân, Facebooker Nguyen Hoang Linh nhận xét: "Thế hệ thành danh sau 1975, trong số những nhạc sĩ quan trọng nhất ở trong nước như Trần Tiến, Thanh Tùng... có lẽ Phú Quang là người phổ thơ nhiều nhất và xuất sắc nhất..."

Phạm Tường Vân ca ngợi: "Người vô tình san phẳng thứ hạng thơ ca. Bởi câu thơ nào vào tay ông, thì dẫu thô vụng sến súa lê thê đến mấy cũng thành óng ả, còn những câu thơ sang cả chợt trở nên gần gũi như chưa từng".

Phố cổ Hà Nội

Nguồn hình ảnh, Tim Hall

Chụp lại hình ảnh, Phố cổ Hà Nội

Báo chí từ trung ương đến địa phương, kể cả báo của lực lượng vũ trang đều đưa tin về thân thế và sự nghiệp của nhạc sĩ Phú Quang.

Những câu chữ đẹp nhất, trân trọng nhất đã dành cho ông. Đến nay, ngoài một bài của nhà phê bình tên là Nguyễn Quang Long, dường như chưa có nhạc sĩ nào viết về Phú Quang sau khi ông mất.

Điều này khác với sự ra đi của Nguyễn Huy Thiệp, bạn văn của ông đã lập tức chia sẻ nhiều bài viết của họ về nhà văn khi hay tin Nguyễn Huy Thiệp ra đi.

Người hâm mộ nếu thích đọc bài của các nhạc sĩ Việt Nam viết về nhạc sĩ Phú Quang, chắc sẽ không phải đợi lâu?

Chụp lại video, Cảm hứng từ cội nguồn âm nhạc dân tộc VN