พบจุดลึกที่สุดบนแผ่นดินโลกใต้ธารน้ำแข็งแอนตาร์กติกา

ผลการสำรวจทำแผนที่ภูมิประเทศของทวีปแอนตาร์กติกาครั้งใหม่ เผยให้เห็นหุบเหวใต้ธารน้ำแข็งเดนแมน (Denman Glacier) ซึ่งมีความลึกถึง 3.5 กิโลเมตรจากระดับน้ำทะเล ทำให้จุดดังกล่าวกลายเป็นจุดที่ต่ำที่สุดบนผืนแผ่นดินของโลก และมีเพียงบรรดาร่องลึกก้นสมุทรเท่านั้นที่จะอยู่ในพิกัดตำแหน่งที่ต่ำกว่านี้

หุบเหวใต้ธารน้ำแข็งดังกล่าว ตั้งอยู่ทางตะวันออกของทวีปแอนตาร์กติกาหรือ "ทวีปสีขาว" ซึ่งพื้นที่ส่วนใหญ่ถูกปกคลุมไปด้วยน้ำแข็ง ทำให้ก่อนหน้านี้ไม่อาจจะทราบได้แน่ชัดว่า มีหุบเหวดังกล่าวตั้งอยู่หรือไม่และมีความลึกมากน้อยเพียงใด

การค้นพบครั้งนี้นับว่าเป็นสถิติที่สำคัญอย่างยิ่ง เพราะแม้แต่พื้นที่เปิดโล่งที่ต่ำที่สุดในโลกอย่างฝั่งทะเลสาบเดดซี (Dead Sea)ก็ยังต่ำกว่าระดับน้ำทะเลเพียง 413 เมตร ส่วนหุบเหวยาร์ลุงซังโป (Yarlung Tsangpo Grand Canyon )ในทิเบต แม้จะมีความลึกสูงสุด 6 กิโลเมตร แต่ก็ตั้งอยู่ในพิกัดตำแหน่งที่สูงกว่าระดับน้ำทะเลมาก

มีการตีพิมพ์รายละเอียดของการสำรวจครั้งนี้ในวารสาร Nature Geoscience โดยโครงการ BedMachine Antarctica ของมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย วิทยาเขตเออร์ไวน์ในสหรัฐฯ ผู้ดำเนินการสำรวจครั้งล่าสุดระบุว่า ได้ใช้เทคนิคการคำนวณตามกฎการอนุรักษ์มวลทางฟิสิกส์ เข้ามาช่วยในการคาดคะเนลักษณะภูมิประเทศใต้ผืนน้ำแข็ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงที่มีความลึกและแคบเป็นพิเศษอย่างเช่นหุบเหวใต้ธารน้ำแข็งเดนแมน เนื่องจากสัญญาณเรดาร์ที่ใช้สำรวจเกิดการสะท้อนเสียก่อนจะเข้าไปถึงก้นบึ้งของหุบเหว

ดร.เอ็มมา สมิธ หนึ่งในทีมผู้สำรวจอธิบายวิธีการดังกล่าวว่า "ถ้าทดลองเทกากน้ำตาลเหนียวลงบนพื้นผิวเรียบ ลักษณะการไหลกระจายตัวออกจากศูนย์กลาง จะแตกต่างอย่างมากกับการเทมันลงบนพื้นผิวขรุขระ หรือพื้นผิวที่มีระดับความสูงต่ำไม่สม่ำเสมอ"

"เช่นเดียวกันกับธารน้ำแข็งที่ปกคลุมหุบเหวนี้ไว้ หากเราทราบว่ามีปริมาณน้ำแข็งเคลื่อนตัวเข้ามาในหุบเขาแคบ ๆ มากน้อยแค่ไหน และธารน้ำแข็งนั้นเคลื่อนที่ด้วยความเร็วเท่าใด ก็จะทราบได้ถึงปริมาตรของน้ำแข็งที่ลงไปถมหุบเหวใต้ธารน้ำแข็งนั้น รวมทั้งขนาดความกว้างและความลึกของมันด้วย"

นอกจากการค้นพบจุดที่ต่ำที่สุดบนแผ่นดินแล้ว โครงการสำรวจภูมิประเทศใต้ผืนน้ำแข็งของทวีปแอนตาร์กติกาครั้งนี้ ยังช่วยให้ทราบถึงจุดที่ธารน้ำแข็งและหิ้งน้ำแข็งในมหาสมุทรเสี่ยงอันตรายต่อภาวะโลกร้อนอีกด้วย

"พื้นที่ซึ่งมีแนวหินยกสูงขึ้นเป็นสัน จะช่วยชะลอความเร็วของธารน้ำแข็งที่ไหลลงทะเล ทำให้ธารน้ำแข็งละลายและหดตัวสั้นลงช้ากว่า เมื่อเทียบกับจุดที่พื้นหินลาดลงโดยไม่มีสิ่งกีดขวาง" ทีมผู้ทำการสำรวจระบุ