Koca: Yeni varyantlar beklenen bir durum, endişe verici bir gelişme yok

AFPCopyright: AFP

Eski TBMM Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüştü.

Görüşmenin ardından BBC Türkçe’ye bilgi veren Arınç, Erdoğan’ın kendisini davet ettiğini, davet üzerine akşam saatlerinde bir araya geldiklerini ve 1,5 saate yakın görüştüklerini söyledi.

Saat 21.00'e doğru Erdoğan’ın yanından ayrıldığını belirten Arınç, “Çok olumlu, dostane bir görüşmeydi” dedi.

Bülent Arınç Pazartesi günü BBC Türkçe'de yayımlanan röportajında, AKP Genel Başkanlığı görevini de yürüten Cumhurbaşkanı Erdoğan'a muhalefet etmemek gibi bir 'içtihatta bulunduğunu' belirtmiş, "Beni fazla zorlamasınlar. Çünkü içtihatlar zaman zaman değişebilir" demişti.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısı sonrası yaptığı yazılı açıklamada "Yeni varyantlar çıkması beklenen bir durum, endişe verici bir gelişme yok" dedi. Koca ayrıca "Vatandaşlarımızın aşılarını tamamlaması son derece önemlidir. Omicron varyantının bilinmeyen yönlerine karşı en güçlü tedbirlerimiz mesafe ve maske kullanımıdır" ifadelerini kullandı.

Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı son verilere göre Türkiye'de son 24 saatte 22 bin 556 kişinin testi pozitif çıktı, 196 kişi de yaşamını yitirdi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, "Virüsler, gribe yol açan Influenza’daki gibi, zamanla değişime uğrar. Bizim verdiğimiz mücadeleye ve değişen şartlara karşı virüs de hayatta kalma mücadelesi verir. Covid-19'da yeni varyantlardan endişe duyulabilir, fakat salgının sonunun zayıf varyantlarla geleceğini unutmayın" ifadelerini kullandı.

Türk lirasının değerinde bugün yaşanan hızlı artış ve azalışlar yerli ve yabancı ekonomistlerin gündemindeydi.

Sabah saatlerinde 13,85’e kadar yükselen dolar/TL kuru, Merkez Bankası’nın müdahalesi sonrası 12,45’e gerilemiş, ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasıyla birlikte tekrar yükselişe geçerek 13,3 seviyelerine gelmişti.

Atilla Yeşilada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Yeni Ekonomi Modelinin” “çılgın bir deney” olduğunu ve 3-5 ay sürmesinin beklendiğini yazdı.

Yeşilada ihracatçılara desteğin sürmesinin, önümüzdeki üç ay boyunca enflasyonun beş puan daha artmasının ve stokçuluğun yayılmasının beklendiğini söyledi.

Bloomberg’e konuşan ICBC Türkiye’den Burak İşyar, dövizi yükselmeden alamayan kişilerin varlıklarını korumak için borsaya yöneldiğini ve bunun da hisseleri yükselttiğini söyledi.

Prof. Veysel Ulusoy, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “Halkın emeğini ve yıllarını çalıyorlar. Ve bu bilinçli bir tercih” dedi.

Institute of International Finance’dan Robin Brooks, “Türk lirasının büyük değer kaybı, diğer gelişmekte olan ülkeleri de etkileme riski taşıyor” ifadelerini kullandı.

Brooks “Piyasalar iki nedenden ötürü bugünkü Merkez Bankası müdahalesini büyük ihtimalle dikkate almayacak: 1- Rezervlerin sınırlı olduğu biliniyor. 2- Piyasalarda TL’nin korunması için döviz satışı değil faiz artışı bekleniyor. Bu yüzden müdahale ters etki yapabilir” dedi.

Stockholm Institute of Transition Economics’ten Erik Meyersson, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomi politikasını bir Don Kişot videosuyla betimlemeyi tercih etti:

Mustafa Sönmez ise Merkez Bankası’nın rezervlerinin yetersiz olduğunu, doğrudan döviz satmak yerine vadeli işlem piyasasıyla şansını denediğini yazdı:

Prof. İhsan Ersan “Müdahale öncesi seviyeye çabuk döndük. Talep ağırlıklı gerçek kişilerden. ‘Nasılsa yükselir!’ diyen yurdum insanı kısa süreli düşüşleri alım fırsatı görüyor. TL’ye güvenin yolu negatif faiz olmasa gerek” dedi.

Yatırım bankası Brown Brothers Harriman ise “Amaç liranın değerini korumaksa Merkez Bankası’nın müdahalesinin başarısız olacağından şüphemiz yok. Hatta bu müdahale bizi daha da endişelendirdi” dedi ve ekledi:

“Azalan döviz rezervlerini bu amaçta kullanmak, hükümetin ekonomi politikalarını devam ettirmekte kararlı olduğunu, bu karardan geri dönmenin daha da zorlaşacağını gösteriyor.”

Bilgi ve analiz sağlayıcısı IHS Markit, Türkiye'nin 5 yıllık CDS priminin bugün 21 puan yükselerek 531'e çıktığını ve bunun son bir yıldaki en yüksek seviye olduğunu aktardı.

dhaCopyright: dha

Müzik platformu Spotify, bu yıl Türkiye’de ve dünyada en çok dinlenen şarkıları ve şarkıcıları açıkladı.

Türkiye’de şarkılarda ilk beş şöyle sıralandı:

1. Bilmem Mi? – Sefo
2. Seni Dert Etmeler – Madrigal
3. Krvn – UZI
4. Bul Beni – Ezhel
5. Martılar – EDIS

Sanatçılarda ilk beş sırasıyla Ezhel, UZI, Sezen Aksu, Duman ve cakal oldu.

Dünyada ise en çok dinlenen şarkılar şöyle sıralandı:

1. drivers license – Olivia Rodrigo
2. MONTERO (Call Me By Your Name) – Lil Nas X
3. STAY (with Justin Bieber) – The Kid LAROI, Justin Bieber
4. good 4 u – Olivia Rodrigo
5. Levitating (feat. DaBaby) – Dua Lipa, DaBaby

En çok dinlenen şarkıcılar ise sırasıyla Bad Bunny, Taylor Swift, BTS, Drake ve Justin Bieber oldu.

Getty ImagesCopyright: Getty Images

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD'li meslektaşı Antony Blinken ile Letonya’nın başkenti Riga’da yapılan NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda bir görüşme gerçekleştirdi.

Anadolu Ajansı'nın haberine göre toplantı öncesi gazetecilere açıklama yapan Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden'ın Roma'da yaptıkları görüşmede ele alınan konular ve alınan kararlar hakkında devam niteliğinde bir görüşme olacağını söyledi.

Çavuşoğlu, iki NATO müttefiki olarak ikili ilişkiler ile Ukrayna, Libya, Suriye, Afganistan gibi bölgesel konular hakkında görüş alışverişi yapacaklarını bildirdi.

Blinken da Türkiye ile ABD arasındaki iş birliği konuları ve bölgesel meseleleri ele alma şansı bulacaklarını kaydetti.

Anadolu Ajansı'nın haberine göre, Covid-19 salgını nedeniyle bir süredir askıya alınan ceza ve infaz kurumlarındaki açık görüşler, bugün itibarıyla yeniden başladı.

Ceza infaz kurumlarında alınan Covid-19 tedbirleri, Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu'nun tavsiyeleri doğrultusunda güncellendi. Bunun üzerine de Adalet Bakanlığı, 1 Aralık'tan itibaren başlayacak açık görüşlerin nasıl yapılacağına ilişkin kuralları belirledi.

HES kodları aracılığıyla riskli görünmeyenler, maske takmaları ve hijyen koşullarına uymaları koşuluyla ceza infaz kurumlarına alınmaya başlandı.

AA'nın haberine göre tedbirler kapsamında, 30 dakika ile sınırlandırılan açık görüşte, ceza ve infaz kurumunda bulunan tutuklu veya hükümlünün en fazla yetişkin 2 yakını ve ek olarak çocukları ile görüş yapılmasına izin veriliyor.

Ziyaretçi salonlarındaki oturma düzenleri de mesafe bırakılarak konumlandırılıyor.

Getty ImagesCopyright: Getty Images

Getty ImagesCopyright: Getty Images

Cumhuriyet gazetesi, sekiz çalışanının işten çıkarılmasının protesto edilmesinin ardından internet sitesinden bir açıklama yayınladı.

Cumhuriyet, son dönemlerde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle üretim giderlerinin yüzde 77,4 oranında arttığını, gazetenin yaşaması için bazı önlemler almak zorunda kaldıklarını, işçilerin işten çıkarılma nedeninin de bu olduğunu belirtti.

Üç yıldır satış fiyatına zam yapmadığını hatırlatan gazete yönetimi, alınan diğer önlemler arasında Cumartesi ekinin yayından kaldırılması, 20 sayfa olan gazetenin 14 sayfaya indirilmesi, renkli sayfa sayısının azaltılması ve genel giderlerde en yüksek derecede tasarruf sağlanması olduğunu açıkladı.

dhaCopyright: dha

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Kasım ayında üreticilerin satış fiyatı ile marketlerin satış fiyatı arasındaki farkın bazı ürünlerde 9 kata ulaştığını duyurdu.

Yazılı bir açıklama yapan Bayraktar fiyat farkının en fazla yüzde 790,44 ile limonda olduğuna dikkat çekti.

Bayraktar limonu yüzde 309,42 ile kuru soğan, yüzde 246,94 ile mandalina, yüzde 233,42 ile ıspanak, yüzde 224,72 ile havuç, yüzde 220,96 ile portakal, yüzde 220,82 ile elma, yüzde 217,67 ile kabak, yüzde 210, 69 ile marulun izlediğini aktardı.

dhaCopyright: dha

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısı bugün başladı.

Toplantıda konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Türkiye’de asgari ücretle geçinen 6 milyon civarında işçi olduğunu, enflasyonun karşısında emeği korumak istediklerini söyledi.

Kasım ayında 26 şehirde 604 işveren ve 2 bin 500 işçiyle yaptıkları anketin sonucunu açıklayan Bilgin, şirket sahibi ve yöneticilerinin yüzde 33,9’unun asgari ücretin 3.500-3.750 TL arasında olması gerektiğini düşündüğünü, işçilerin ise yüzde 37,3’ünün 3.750-4.000 arasında bir asgari ücret beklediğini söyledi.

Şirket sahipleri ve yöneticiler arasındaki ayrıma da dikkat çeken Bilgin, patronlar arasında en büyük grubun 3.500-3.750 TL arası asgari ücret isteyenler olduğunu, buna karşılığı profesyonel yöneticiler arasındaki en büyük grubun 6 bin TL ve üzeri asgari ücret isteyenler olduğunu belirtti.

Bilgin, işverenlerin yüzde 74’ünün asgari ücretin belli bir düzeyi geçmesi durumunda işten çıkarmaların artabileceğini düşündüğünü, işçilerin yüzde 60’ınınsa böyle bir şeyin gerçekleşmeyeceği kanısında olduğunu aktardı.

Ankete katılan asgari ücretli işçilerin yüzde 61’i, ailelerinde geliri olan başka kimse olmadığını söyledi.

Bilgin’in ardından konuşan TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Nazmi Irgat ise bu yıl ilk defa işçiler, işverenler ve hükümet olarak asgari ücretin enflasyon üzerinde artması ve asgari ücrete vergi düzenlemesi yapılması gerektiği konusunda uzlaştıklarını belirtti.

Türkiye’de asgari ücretli çalışan sayısının azaltılması gerektiğini söyleyen Irtan, sözlerine şöyle devam etti:

“Bunu yapmak için de demokratik bir ülkede yaşadığımıza göre insanların anayasal hakkı olan örgütlenme hakkını kullanabilecek yapıyı ortaya koymak, dolayısıyla da insanlar kendi özgür iradeleriyle karşılıklı oturup toplu iş sözleşmesi yapabilecek seviyeyi artırmak gerek.

“Maalesef ülkede insanlar anayasal hakları olan sendikal örgütlenme haklarını kullanamadıkları için ve işsizlik de yaygın olduğundan asgari ücretle çalışmakla karşı karşıyalar.

“Ülkemizde ucuz emek üzerine kurgulanmış bir çalışma sistemi var.

“Girdi maliyetleri içinde sadece emek maliyetini düşürmenin yolları aranmakta.

“Uluslararası küresel rekabeti gidermenin tek yolunu ucuz emekte gördüler ve bunun yanlışlığını da hep beraber görüyoruz.

“Asgari ücretle 4 kişilik bir ailenin hayatını idame ettirmesi mümkün değil.”

İşverenleri temsil eden TİSK’in genel sekreteri Akensel Koç ise asgari ücret seviyesinin yalnızca asgari ücretli çalışanların değil, tüm çalışanların maaşlarını etkilediğini söyledi.

Türkiye’de kayıt dışı istihdamın yüzde 30 olduğunu ve 9 milyonun üzerindeki kayıt dışı çalışanların devlete yıllık 150 milyar TL’nin üzerinde kayıplar yarattığını vurgulayan Koç, kayıt dışı işçi oranının bir puan bile düşürülmesinin ülke ekonomisine büyük katkısı olacağını belirtti.

Komisyon önümüzdeki haftalarda üç toplantı daha yaptıktan sonra kararını açıklayacak.

• Asgari ücret: Türkiye'de Avrupa'ya kıyasla ne durumda, 2022 için zam beklentisi ne?

Merkez Bankası’nın dövizdeki hareketlilik nedeniyle piyasaya müdahale edildiği açıklamasının ardından 13,85’ten 12,47 seviyelerine düşen dolar/TL kuru, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşması sırasında 13,36 seviyesine yükseldi.

Erdoğan konuşmasında “Düşük kurla ülkemizi ithalat cenneti haline getirenlere geçit vermeyeceğiz. Asıl zenginliğin kur değeriyle değil ülkenin üretim gücüyle olduğunu biliyoruz” dedi.

“Faiz düştüğünde paradan para kazanan dışında kimsenin kaybı olmaz. Kur dediğin bugün artar, yarın düşer. Enflasyon dediğin bugün artar, yarın düşer” diyen Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti:

“Kurdaki ve fiyatlardaki yükselişin makul sınırları aşan kısımları, yeni ekonomi politikamızın sonucu değil, o politikayı engelleme girişimlerinin neticesidir.

“Dünyanın her yerinde değişen, çeşitlenen, yeni araçlarla zenginleşen ekonomi politikalarına güzellemeler dizip ülkemizi 74 yıllık köhne IMF reçetelerine mahkum etmek isteyenlerin riyakarlıkları paçalarından akıyor.

“Sadece enflasyona bakarak Türk ekonomisini okumak haksızlık olur.

"Yüksek faiz, düşük kur üzerine kurulu sömürü düzenine bu ülke bir daha dönmeyecek."

dhaCopyright: dha

Cumhurbaşkanı ve AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan, bugün partisinin grup toplantısında konuştu.

Erdoğan, Türkiye’nin bugün uyguladığı ekonomi politikalarının bir anda ortaya çıkmadığını, 19 yıldır bu politikalara hazırlık yapıldığını söyledi.

“Gazi Mustafa Kemal’in Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki gayretlerinden itibaren pek çok devlet adamı aynı hedef için harekete geçmiştir ama bu gayretlerin hepsi tek parti faşizmi ve onun darbe, cunta görünümündeki farklı tezahürleri eliyle kesintiye uğramıştır” diyen Erdoğan, “Merhum İdris Küçükömer’in kalkınma ve yenilik düşmanı statükocular diye tanımladığı zihniyet, CHP’nine tarafında kümelenmiş iktisat ve siyaset mandacısı bir kesim olarak karşımızda durmaktadır” ifadelerini kullandı.

Erdoğan konuşmanın bu noktasında “Bu mandacı kafanın dün ne dediğini şöyle bir hatırlayalım” diyerek Kemal Kılıçdaroğlu’nun son faiz indirimi sonrasında yaptığı “akıl dışı indirim” yorumunun yer aldığı bir video gösterdi ve Kılıçdaroğlu’nu eleştirdi:

“Bir taraftan yüzde 1’e indirin diyor, hem de yemin ediyor. Zaten sizin yemininiz de makbul değil, istediğiniz kadar yemin edin.

“Yüksek faizden ne kadar rahatsız olduğumu cümle alem bilir. Hiçbir zaman yüksek faizci olmadım ama siz mandacı tayfasınız.

“Son dönemde döviz kuru ve fiyat artışı üzerinden yürüyen tartışmalarda da aynısını yaptınız.

“Biz bu kifayetsiz muhterislere her zamanki gibi ‘Çok beklersiniz’ diyoruz.

“Dün vesayete, terör örgütlerine, darbecilere ve para baronlarına karşı hangi mücadeleyi verdiysek bugün de faiz lobisine, üretim ve istihdam düşmanlarına karşı aynı mücadeleyi veriyoruz.

“Kurla ilgili beklentinin rakamın seviyesi değil, istikrarının sağlanması konusunda olduğunun farkındayız.

“Pek çok gelişmekte olan ülkenin yerinde saymasına yol açan yüksek faiz üzerine kurulu yüksek faiz üzerine kurulu para politikasını artık terk ettik.

“Bunun yerine yatırımı, istihdamı, ihracatı esas alan bir büyüme stratejisine ve ona uygun adımlara geçmiş bulunuyoruz.

“Salgın döneminde Çin ile Avrupa ülkesindeki en önemli üretim merkezi olan ülkemizin neredeyse dünyada büyümesini sürdüren tek ülke haline gelmesini bu değişime borçluyuz.

“Bu değişimi ya şimdi yapacaktık ya da bir neslin daha hayallerinden uzak kalmasına rıza gösterecektir.

“Belki siyaseten en riskli fakat ülkemiz için en doğru planı biz yaptık, yapıyoruz.

“Faiz zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yapan bir melanettir.

“Çıksın birisi siz faizi düşürerek, üretimi ve istihdamı artırarak yanlış yapıyorsunuz desin. Diyemez. Çıksın birisi düşük faiz ve yüksek kur istihdamı artırır, siz yanlış yapıyorsunuz desin. Diyemez.

“Biz yanlış yolda yürüyor olsaydık başkaları üretim ve istihdam güçlerini daha fazla artırarak önümüzü keserdi.

“Şu anda tüm sektörlerde kesintisiz bir kapasite büyütme yarışındayız.”

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, “Döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmektedir” açıklamasında bulundu.

Güne 13,48 seviyesinde başlayan dolar/TL kuru, açıklama öncesinde 13,85 seviyesine kadar yükselmişti.

Açıklamanın ardından dolar/TL 13 seviyesine geriledi.

Merkez Bankası’nın 23 Kasım’da, TL’nin yüzde 10 civarında değer kaybettiği gün yaptığı açıklamada ise piyasaya müdahale edilmeyeceği, sadece aşırı oynaklık dönemlerinde müdahale edildiği belirtilmişti.