«جو نسل‌کش»؛ چرا اعتراض‌های دانشگاهی به جنگ غزه انتخاب دوباره بایدن را به خطر انداخته است؟

«جو‌ نسل‌کش، چند تا بچه را در غزه کشتی؟»

این فریاد یک فعال هوادار فلسطینیان، وقفه‌ کوتاهی‌ در سخنان جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا انداخت که در یک برنامه انتخاباتی در ایالت ویرجینیا در حال سخنرانی بود.

این رویداد یک لحظه بیشتر طول نکشید، چون بلافاصله گروهی از فعالان حزبی که رئیس جمهور را روی صحنه همراهی می‌کردند، شروع به سر دادن این شعار «چهار سال دیگه، چهار سال دیگه» کردند و صدای معترض را با فریادهای خود محو کردند.

آن روز ۲۳ ژانویه بود. وقتی که هنوز بایدن تمام آرای لازم در رای‌گیری‌ درون‌حزبی دموکرات‌ها برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر را کسب نکرده بود.

در آن زمان، جنگ اسرائیل و حماس در غزه به‌تدریج به عنوان موضوعی مشکل‌ساز در مسیر انتخاب دوباره رئیس جمهور مطرح می‌شد.

اکنون به نظر می‌آید این مشکل، در پی موجی از اعتراض‌های ضد جنگ در هفته‌های اخیر، که در بیش از صد دانشگاه در سرتاسر آمریکا رخ داده و بیش از ۲ هزار نفر در آن بازداشت شده‌اند، به‌سرعت در حال عمیق‌تر شدن است.

دادن لقب «جو‌ نسل‌کش» به بایدن کمی بعد از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ کم‌کم در شبکه‌های اجتماعی رایج شد، روزی که در حمله حماس، به گفته اسرائیل، بیش از ۱۲۰۰ نفر‌ کشته شدند و ۲۵۰ نفر هم گروگان گرفته شدند و جرقه جنگ جاری زده شد.

تا ۲۸ اکتبر، این لقب برای رئیس جمهور آمریکا، به شعاری تبدیل شد که معترضان در تظاهرات هواداری از فلسطینیان در شهر دیترویت سر می‌دادند.

در ماه‌های اول جنگ، نارضایتی از حمایت قاطع بایدن از دولت اسرائیل در میان جمعیت عرب و مسلمان آمریکا و همین طور رای‌دهندگان با گرایش چپ در حزب دموکرات مشهود بود.

آنچه در آن زمان مشخص نبود، این بود که جنگ غزه قرار است ماه‌ها ادامه داشته باشد و تا این حد قربانی بگیرد. به گفته وزارت بهداشت غزه، بیش از ۳۴ هزار نفر در حملات اسرائیل کشته شده‌اند. این وضعیت باعث موجی از نارضایتی در دانشجویان جوان شده که در هفته‌های اخیر در پردیس‌های دانشگاهی در سرتاسر آمریکا تجمع و تظاهرات کردند.

این جوانان و گروه‌های دیگری با دیدگاه‌های مشابه -مانند اقلیت‌های لاتین‌تبار، آسیایی‌ها، افریقایی-آمریکایی‌ها و اعضای جامعه ال‌جی‌بی‌تی- گروهی از رای‌دهندگان را نمایندگی می‌کنند که معمولا به دموکرات‌ها رای می‌دهند و حمایت آنها شاید در رقابت تنگاتنگ جو بایدن با دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان، تعیین‌کننده باشد.

«جنگ بایدن»

بعد از حملات ۷ اکتبر، بایدن حمایت کامل خود را از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، برای پاسخ دادن به حملات حماس اعلام کرد.

رئیس جمهور آمریکا شخصا به اسرائیل سفر کرد و ناوهای هواپیمابر آمریکا را به نشان هشدار برای ایران، حزب‌الله لبنان و دیگر متحدان حماس در منطقه، در دریای مدیترانه مستقر کرد.

او، با وجود انتقادهای سازمان ملل متحد، سازمان‌های حقوق بشری و دولت‌های مختلف در سراسر دنیا از عملکرد اسرائیل، حمایت قاطع خود را از اسرائیل -دست کم در انظار عمومی- حفظ کرده است. دلیل انتقادها از اسرائیل نه تنها آمار بالای قربانیان غیرنظامی و ویرانی به‌بارآمده در غزه، بلکه محدودیت‌های شدیدی است که دولت نتانیاهو برای ورود مواد غذایی و کمک‌‌های بشردوستانه وضع کرده است.

در حالی که گروه‌های هوادار فلسطینی‌ها خواهان برقراری آتش‌بس قطعی هستند، دولت بایدن از وقفه موقت در درگیری‌ها -شبیه آنچه در اواخر نوامبر ۲۰۲۳ رخ داد- حمایت کرده است. آن توافق و وقفه در جنگ، باعث شد که جریان کمک‌ها به غزه بیشتر شود و صد گروگان از غزه و همین طور ۲۴۰ زندانی فلسطینی از زندان‌های اسرائیل آزاد شوند.

به نظر نمی‌آید درخواست‌های مکرر کابینه بایدن از اسرائیل برای صدور مجوز ورود کمک‌های بیشتر به غزه، پاسخی مساعد و عملی از طرف اسرائیل دریافت کرده باشد. تا آنجا که آمریکا خود پرتاب بسته‌های کمکی روی نوار غزه از هواپیما را شروع کرد و در حال ساخت یک اسکله شناور در ساحل غزه برای تحویل مستقیم کمک‌ها است.

کاخ سفید همچنین بارها از شمار بالای قربانیان غیرنظامی در غزه ابراز نگرانی کرده است.

اوایل ماه آوریل، گزارش شد که بایدن به نتانیاهو گفته «وضعیت انسانی غزه قابل قبول نیست» و این که سیاست آمریکا در قبال غزه با «گام‌های مشخص، ملموس و قابل سنجش برای رسیدگی به وضعیت آسیب غیرنظامیان، مصائب انسانی، و امنیت امدادگران تعیین خواهد شد.»

اما هم‌زمان کاخ سفید به ارسال تسلیحات به اسرائیل ادامه می‌داد و از قدرت وتو خود در شورای امنیت سازمان ملل برای محافظت از اسرائیل در برابر قطعنامه‌هایی که علیه اسرائیل مطرح می‌شد، استفاده می‌کرد. این اقدامات با مخالفت شدید گروه‌های هوادار فلسطینیان روبرو شد.

جرمی کونیندیک، که برای دولت‌های بایدن و باراک اوباما کار کرده و حالا ریاست سازمان غیردولتی «پناهجویان بین‌المللی» را بر عهده دارد، معتقد است که رئیس جمهور آمریکا این جنگ را به جنگ خودش تبدیل کرده است.

او به نیویورک تایمز گفت: «آنها منابعی را فراهم کردند که باعث شد جنگ ادامه پیدا کند. آنها حمایت سیاسی کردند که باعث شد جنگ ادامه پیدا کند. آنها در سازمان ملل پوشش دیپلماتیک فراهم کردند که باعث شد جنگ ادامه پیدا کند.»

او می‌گوید: «آیا این جنگی است که بایدن می‌خواهد؟ خیر. اما آیا این جنگی است که بایدن در عمل از آن حمایت کرده است؟ بله. و به همین دلیل به نوعی جنگ خود اوست.»

تاثیر انتخاباتی

احتمال این که سیاست‌های بایدن در غزه بر بخت انتخاب مجدد او تاثیر بگذارد، از همان ابتدای جنگ مطرح بود.

در ماه نوامبر ۲۰۲۳ رشیده طلیب، عضو دموکرات مجلس نمایندگان از ایالات میشیگان، ویدیویی را منتشر کرد که در آن علنا بایدن به حمایت از «نسل‌کشی فلسطینی‌ها» متهم می‌شد.

طلیب، که تنها نماینده فلسطینی‌تبار کنگره آمریکا است، در این ویدیو گفت: «آقای رئیس جمهور،‌ مردم آمریکا در این یک مسئله با شما همراه نیستند. ما این را در ۲۰۲۴ به خاطر خواهیم داشت.»

بعد از این سخنان تصویر ویدیو سیاه می‌شود و این پیام روی صفحه ظاهر می‌شود: «جو بایدن از نسل‌کشی فلسطینیان حمایت کرد. مردم آمریکا فراموش نخواهند کرد. بایدن، فورا از آتش‌بس حمایت کن. یا این که در ۲۰۲۴ روی حمایت ما حساب نکن.»

اعتراض‌های سیاسی در انتخابات مقدماتی و درون‌حزبی هم مشهود بود؛ زمانی که جنبش ضد جنگی پدیدار شد که برای انتخاب نمایندگانی در گردهم‌آیی سراسری دموکرات‌ها تبلیغ می‌کرد که متعهد به رای دادن به بایدن به عنوان نامزد این حزب نباشند.

این جنبش «غیرمتعهد» در میشیگان ظهور کرد، جایی که حدود ۱۰۰هزار رای (معادل ۱۳ درصد کل آرا) را جذب کرد. در ایالت‌های مینه‌سوتا (حدود ۱۹ درصد)، هاوایی (۲۹ درصد)‌ و واشنگتن (حدود ۱۰ درصد) هم توانست نمایشی قابل توجه داشته باشد.

تا نیمه ماه مارس، به طور میانگین ۱۰ درصد از رای‌دهندگان در ایالت‌هایی که این جنبش در آن فعال بود، به «غیرمتعهدها» رای دادند و در ایالت‌های دیگر هم که چنین گزینه‌ای نبود، حدود ۱۲ درصد از رای‌هندگان به نامزدی غیر از بایدن رای دادند.

به گفته جنبش «غیرمتعهدها» آنها توانستند دست کم ۵۰۰ هزار رای به دست بیاورند.

این نتایج را نمی‌توان دست کم گرفت چون رئیس جمهور فعلی، پیروزی در انتخابات سال ۲۰۲۰ را تا حد زیادی مدیون این واقعیت بود که توانست آرای ایالت‌های به‌شدت رقابتی مانند آریزونا، جورجیا، میشیگان، نوادا، پنسیلوانیا و ویسکانسین را به دست آورد.

در بسیاری از این مناطق اختلاف رای اندک بود و رمز موفقیت، در کسب آرای گروه‌های مشخصی مانند جوانان نهفته بود.

اما نظرسنجی‌های تازه نشان می‌دهد که رئیس جمهور دارد محبوبیت خود در میان این گروه از رای‌دهندگان را از دست می‌دهد.

نتایج نظرسنجی که روزنامه یواس‌ای تودی در اواسط ماه آوریل منتشر کرد، نشان داد که بایدن حمایت ۴۵ درصد از افراد زیر ۳۰ سال را داشت، و این رقم برای ترامپ ۳۷ درصد بود.

این ارقام به نظر به نفع بایدن می‌آید، اما به‌شدت از میزان محبوبیت او در سال ۲۰۲۰ کمتر است. او در این مرحله از مبارزات انتخاباتی در آن سال، حمایت ۶۰ درصد از رای‌دهندگان جوان را داشت در حالی که این رقم برای ترامپ ۳۰ درصد بود.

بر اساس یک نظرسنجی، یکی از دلایل افت محبوبیت رئیس جمهور آمریکا در میان رای‌هندگان، جنگ غزه است، چون شمار جوانانی که معتقدند اقدامات اسرائیل ناموجه است، از جوانانی که آن را موجه می‌دانند بیشتر است.

نظرسنجی دیگری که سی‌ان‌ان در اواخر ماه آوریل منتشر کرد، نشان داد موضوعی که بایدن در آن بدترین امتیازات را کسب کرده، شیوه مدیریت جنگ اسرائیل و حماس بوده است. تنها ۲۸ درصد، رهبری او را در این زمینه تایید کرده‌اند و ۷۱ درصد با آن مخالف بوده‌اند. میزان نارضایتی در میان رای‌دهندگان زیر ۳۵ سال تا ۸۱ درصد بالا می‌رود.

اما آیا این نارضایتی جوانان از شیوه مدیریت جنگ غزه، به قیمت ریاست جمهوری بایدن تمام خواهد شد؟

رابرت کوهن، تاریخ‌دان در دانشگاه نیویورک، به بی‌بی‌سی گفت:‌ «کاری که جنبش دانشجویی می‌کند این است که نگرانی از دست دادن آرای یکی از مهم‌ترین گروه رای‌دهندگان، یعنی جوانان، را به ‌وجود می‌آورد،‌ که خود ممکن است پیامدهای انتخاباتی جدی داشته باشد.»

برآورد بی‌بی‌سی نشان می‌دهد که تا پنج‌شنبه گذشته اعتراض‌های دانشجویی علیه جنگ غزه به ۱۴۰ دانشگاه در ۴۵ ایالت رسیده بود.

در این اعتراض‌ها بیش از ۲ هزار نفر بازداشت شدند.

این ارقام نشانگر افزایش آشکار تعداد و شدت اعتراض‌هایی است که بایدن را بر سر دوراهی ناخوشایندی قرار می‌دهد.

آنتونی زورکر، خبرنگار بی‌بی‌سی در واشنگتن می‌گوید: «این تظاهرات دانشگاهی، مثل خود جنگ، بایدن را با فشاری روزافزون روبه‌رو کرده است. رای‌دهندگان جوان، نقش قابل توجهی در انتخاب او دارند و او آنها را با عملکرد خود خشمگین کرده است. اما از سویی برخورد ملایم در اجرای نظم و قانون، یا چشم پوشیدن از اتهامات مربوط به یهودستیزی هم شاید هزینه سیاسی بالایی داشته باشد.»

این وضعیت تا حدودی لحن و سخنان روز پنج‌شنبه بایدن در کاخ سفید را توضیح می‌دهد که در آن او از حق اعتراض مسالمت‌آمیز دفاع کرد، اما هشدار داد که چنین اعتراض‌هایی باید در چارچوب قانون باشد.

او گفت: «از اعتراض‌های مسالمت‌آمیز حفاظت می‌شود، نه از اعتراضات خشونت‌آمیز. وقتی خشونت رخ می‌دهد قانون نقض می‌شود. تخریب اموال، اعتراض مسالمت‌امیز نیست، بلکه خلاف قانون است… ویران‌گری،‌ ورود بی‌اجازه، شکستن پنجره‌ها، بستن پردیس‌ دانشگاه‌ها، اجبار به لغو کلاس‌ها و مراسم فارغ‌التحصیلی، هیچ کدام از این‌ها اعتراض مسالمت‌آمیز نیست.»

او افزود: «حق اعتراض محفوظ است، نه آشوب‌گری.»

با در نظر گرفتن چنین شرایطی، رابرت کوهن بر اهمیت برقراری سریع آتش‌بس در جنگ غزه برای بایدن تاکید می‌کند، چون چنین توافقی احتمالا باعث می‌شود که اعتراض‌ها فروکش کند.

این تاریخ‌دان یادآوری می‌کند که امسال گردهم‌آیی سراسری دموکرات‌ها، مانند سال ۱۹۶۸، در شیکاگو برگزار خواهد شد،‌ جایی که در آن سال شاهد تظاهرات گسترده علیه جنگ ویتنام بود که به آشوب و سرکوب خشونت‌آمیز منتهی شد.

کوهن می‌گوید: «سال ۱۹۶۸ اعتراض‌های دانشجویی علیه جنگ ویتنام که با نیروی سرکوب پلیس با دستور ریچارد دالی،‌ شهردار وقت شیکاگو، همراه شد و به پخش تصاویر خشونت‌آمیز از درگیری معترضان و پلیس از شبکه‌های تلویزیونی منجر شد. این مسئله به‌شدت به ضرر هیوبرت هامفری، نامزد دموکرات‌ها، تمام شد، چون این طور به نظر می‌رسید که دموکرات‌ها حزب آشوب هستند و کشور از کنترل خارج شده است. همین موضوع به پیروزی ریچارد نیکسون در انتخابات ریاست جمهوری کمک کرد.»

او اضافه می‌کند: «امکانش بالقوه وجود دارد، با این تفاوت که این جنبش تا حد زیادی مسالمت‌آمیز است. بنابراین نگرانی در آن سطح ممکن است اغراق‌آمیز به نظر بیاید.»

باید صبر کرد و دید از الان تا ماه اوت چه اتفاقی برای جنبش اعتراضی دانشجویی می‌افتد، اما در ماه آوریل چند گروه هوادار فلسطینیان خواهان بسیج گسترده علیه گردهم‌آیی سراسری دموکرات‌ها شده بودند.

حاتم ابو دیه، رهبر «شبکه جامعه فلسطینیان آمریکا» در آن زمان اعلام کرد: «تظاهرات در گردهم‌آیی سراسری دموکرات‌ها بزرگ‌ترین بسیج در حمایت از فلسطین در تاریخ شیکاگو خواهد بود.»

او در ویدیویی که وال استریت ژورنال آن را پخش کرد، گفت: «در ماه اوت، انتظار داریم ده‌ها هزار فلسطینی، عربی، سیاه‌پوست، لاتین‌تبار، آسیایی و معترضان دیگر از سرتاسر آمریکا با صدای بلند و رسا به 'جو نسل‌کش' و 'کامالا قاتل' [اشاره به کامالا هریس،‌ معاون ریاست جمهوری آمریکا] و دار و دسته‌شان، بگویند که کمک‌های آمریکا به اسرائیل را متوقف کنید، تسلیح اسرائیل را متوقف کنید.»

این سخنان بار دیگر دشواری‌هایی را به نمایش گذاشت که بایدن در مبارزات انتخاباتی خود، به خاطر جنگ غزه با آن روبه‌رو است.

به گفته آنتونی زورکر، «اگر تیم دیپلماسی بایدن نتواند به این زودی‌ها مذاکرات آتش‌بس غزه را به نتیجه برساند،‌ ناآرامی‌های دانشگاهی شاید آغاز تابستان اعتراضی پر درد سری برای او باشد.»