ایران و آژانس می‌گویند برای رفع اختلافات و اجرای توافق اسفند ۱۴۰۱، به تفاهم رسیدند

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در یک سفر دو روزه در ایران به سر می‌برد، با اتمام ملاقات‌هایش، اصفهان را به مقصد وین، مقر آژانس ترک کرده است. قرار است مدیرکل آژانس پس از رسیدن به وین، درباره نتایج سفرش به ایران، کنفرانس خبری در فرودگاه این شهر برگزار کند.

آقای گروسی صبح امروز به وقت محلی در شهر اصفهان با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد و سپس دو طرف در یک کنفرانس خبری مشترک حاضر شدند.

آقای گروسی گفت که ایران و آژانس در جریان این دیدار توافق کردند که بر اساس موافقنامه طرفین در اسفند ۱۴۰۱، برای رفع اختلافات با هم همکاری کنند.

مدیرکل آژانس گفت: «امروز توافق کردیم این سند ادامه پیدا کند و مفاد آن معتبر است.»

به گفته آقای گروسی قرار نیست سند توافق تازه‌ای بین ایران و آژانس امضا شود. او گفت که پیشنهادی شامل گام‌های عملیاتی به ایران داده است و نمایندگان ایران و آژانس «در حال تعریف این گام‌های دو طرفه هستند.»

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هم گفت که «ما تداوم تعاملات‌مان را بر مبنای بیانیه مشترک» دنبال می‌کنیم و سپس توضیح داد که طرفین بر «حل ۲ مکان باقی مانده تمرکز می‌کنند.»

آژانس ماه‌هاست که از ایران می‌خواهد تا دلایل یافت ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در دومرکز واقع در ورامین و تورقوزآباد در جنوب تهران را به بازرسان ارائه کند واین نهاد را از مکان یا مکان‌های فعلی هسته‌ای مرتبط یا تجهیزات آلوده به اورانیوم آگاه سازد.

ایران پیشتر مدعی شده بود که به آژانس در این باره پاسخ داده و «موضوع خاتمه یافته» است.

دیدارهای مدیرکل آژانس با وزیر خارجه ایران و مذاکره‌کننده اتمی

بر اساس توافقی که ۱۵ اسفند ۱۴۰۱، بین ایران و آژانس به دست آمد، قرار بود ایران به ابهامات آژانس درباره یافت اورانیوم طبیعی در مراکز اتمی اعلام نشده و همچنین کشف اوارنیوم غنی شده با غلظت ۸۴ درصدی، «پاسخ‌های معتبر فنی» بدهد.

مدیرکل آژانس پس از آن توافق گفت که با مقام‌های ایران «گفت‌وگوی سازنده‌ای» در سطوح عالی داشت اما پس از اجرای این توافقات، آن را راستی‌آزمایی و سپس درباره آن اظهار نظر خواهد کرد.

در توافق اسفند ۱۴۰۱، قرار بود موضوعات مورد اختلاف در صورت همکاری ایران در جریان اجلاس بهار سال ۱۴۰۲ بررسی و در صورت رضایت آژانس موضوع برای مختومه شدن در شورای حکام بررسی شود.

آقای گروسی سه ماه پس از توافق تهران، اعلام کرد که از سطح همکاری ایران راضی نیست و جز موضوع کشف اورانیوم ۸۴ درصد غنی شده، باقی مسائل همچنان حل نشده مانده است.

در فاصله توافق تهران در اسفند ۱۴۰۱ تا اجلاس شورای حکام در بهار ۱۴۰۲، ایران و آژانس اختلافاتی را درمورد محتوای توافق صورت گرفته، بروز دادند که درباره نصب دوربین‌های نظارتی آژانس در مراکز اتمی ایران بود.

مدیرکل آژانس از توافق در این زمینه می‌گفت و مقام‌های ایران از جمله معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی چنین توافق را تکذیب می‌کردند.

مناسبات ایران و آژانس در ماه‌های گذشته سرد بوده است.

پس از آنکه علی اکبر صالحی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران تلویحا گفته بود که ایران توانایی ساخت سلاح اتمی را دارد، آقای گروسی گفته بود که از مقام‌های ایران می‌خواهد دقیقا بگویند چه چیزی در اختیار دارند و سپس ابراز علاقه کرده بود که در اسفند ۱۴۰۲ یعنی سالگرد توافقش با ایران به تهران سفر کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران آن زمان گفته بود که امکان انجام این سفر در زمان مورد اشاره آقای گروسی وجود ندارد اما از او برای شرکت در نشست بین‌المللی «علوم و فناوری هسته‌ای» دعوت کرده است.

این رویداد سه روز پیش در اصفهان آغاز شد. شهری که مقر بعضی از مهمترین تاسیسات اتمی ایران است و حمله اخیر منتسب به اسرائیل هم به اطراف آن صورت گرفت.

آقای گروسی پیش از سفر به اصفهان، در تهران با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و علی باقری‌کنی معاون او مذاکره کننده اتمی ایران ملاقات کرده بود. او در تهران گفت که «پیشنهادهای عملی» را با هدف «احیای روند اعتماد‌سازی و افزایش شفافیت»، مطرح کرده است.

به گزارش رسانه‌های ایران، آقای گروسی در این سفر بر خلاف دیدارهای قبلی، ملاقاتی با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، نخواهد داشت.

ایران پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق اتمی برجام و اعمال مجدد تحریم‌های گسترده ایالات متحده، پایبندی خود به محدودیت‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای را به حالت تعلیق درآورد؛ همان توافق تاریخی که با قدرت‌های بزرگ در سال ۱۳۹۴ به دست آمده بود.

روابط بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از زمان خروج آمریکا از برجام، بارها تنش‌آلود شده است و تلاش‌های میانجی‌گرانه اتحادیه اروپا هم برای بازگرداندن واشنگتن به توافق و وادار کردن تهران به اجرای مجدد مفاد برجام تاکنون شکست خورده است.