چرا زنان چینی برای پس‌انداز پول با غریبه‌ها دوست می‌شوند؟

شیائو ژوئو ۳۶ ساله و مادر دو فرزند که در شیامن، شهری در جنوب شرقی چین زندگی می‌کند، می‌گوید: «هر سال به سختی پولی برای ما باقی می‌ماند. احساس ناامنی می‌کردم اما نمی‌دانستم چه کار کنم.»

در طول همه‌گیری، شیائو ژوئو و همسرش مجبور شدند کاهش ۵۰ درصدی حقوق‌شان را بپذیرند. این ضربه بزرگی برای خانواده او بود، زیرا او باید از مادرش نیز که پنج سال پیش به سرطان مبتلا شده بود مراقبت می‌کرد.

شوک وارده به امور مالی خانواده‌اش، خانم ژوئو را بر آن داشت تا به ترند جوانان چینی بپیوندد که به دنبال شریک - یا دا ژی - با علایق مشابه آنلاین هستند. اما شیائو ژوئو به جای این که به دنبال کسی باشد که با او به سفر برود یا ورزش کند به دنبال افرادی بود که می‌خواستند پول پس‌انداز کنند.

شیائو ژوئو قطعا تنها فرد نیست. به گفته شرکت تحلیل داده نیوزرنک، هشتگ «شریک پس‌انداز» اولین بار در فوریه ۲۰۲۳ در شیاهانگشو، نسخه چینی اینستاگرام، ظاهر شد و از آن زمان تاکنون ۱.۷ میلیون بازدیدکننده داشته است. در ویبو، موضوعات مرتبط با آن میلیون‌ها بار مشاهده شده است. به دست آوردن یک عدد دقیق دشوار است، اما از مشاهدات رسانه‌های اجتماعی تخمین زده می‌شود که حداقل هزاران نفر در حال حاضر شرکای پس‌انداز خود را از گروه‌های آنلاین پیدا کرده‌اند.

اکثر این اعضا را زنان بین ۲۰ تا ۴۰ ساله تشکیل می‌دهند که بسیاری از آنها مادر هستند. برخی می‌گویند می‌خواهند برای تحصیل فرزندانشان پس‌انداز کنند که روز به روز گران‌تر می‌شود. برخی می‌گویند ترجیح می‌دهند پول نقد نگه دارند زیرا سرمایه‌گذاری‌ها در موارد کمی - از جمله سهام یا املاک - سودآور هستند. اما، بسیاری از آنها می‌گویند که باید خود را برای از دست دادن شغل یا کاهش حقوق بالقوه آماده کنند زیرا اقتصاد اکنون در وضعیت نابسامانی است.

لو شی، استاد سیاست عمومی در دانشگاه ملی سنگاپور، می‌گوید چین در حال حاضر یکی از بالاترین نرخ‌های پس‌انداز خانوارها را در جهان دارد، اما افزایش اخیر در پس‌انداز نشان‌دهنده «اعتماد پایین به اقتصاد آینده» است.

طبق داده‌های رسمی، خانوارهای چینی در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۳۸ تریلیون یوان (۱۹.۱ تریلیون دلار) در حساب‌های سپرده‌ بانکی خود پس‌انداز کردند که نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد افزایش نشان می‌دهد.

پس از سال‌ها سیاست سخت‌گیرانه کووید صفر، بهبود اقتصاد چین کوتاه مدت بود. اقتصاد چین اکنون با بحران املاک، فشار کاهش تورم، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و افزایش بدهی‌های دولت محلی مواجه است.

در چین، زنان معمولاً مسئولیت مدیریت هزینه‌های روزانه خانه را بر عهده دارند. به گفته دکتر لو، این واقعیت که زنان بیشتری پس‌انداز می‌کنند، نشانگر گسترش بیکاری است - و نه فقط در بین جوانان. بر اساس آخرین آمار رسمی، نرخ بیکاری برای سه ماه متوالی افزایش یافته است.

شدت گرفتن علاقه افراد به پس‌انداز باعث می‌شود توازن بخشیدن به اقتصاد کشور برای چین دشوار شود. در دهه‌های گذشته، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و تولید با هزینه پایین منجر به رشدی شکننده شد. اما با بالغ‌تر شدن اقتصاد چین، متخصصان اصرار دارند که باید مصرف داخلی را برای حفظ پایداری رشد تقویت کرد.

دکتر لو می‌گوید که بالا رفتن پس‌اندازها می‌تواند به تله نقدینگی برای چین منجر شود که مشابه تجربه ژاپن در دهه ۱۹۹۰ است. به این معنی که مردم پول نقد نگه می‌دارند و از خرج کردن یا سرمایه‌گذاری اجتناب می‌کنند، حتی اگر نرخ‌های بهره بسیار پایین باشند، که باعث می‌شود سیاست پولی در تحریک اقتصاد ناکارآمد باشد.

اضطراب و دوستی

شیائو ژوئو احساس خوش‌اقبالی می‌کند که در بخش انرژی پاک کار می‌کند، که صنعتی در حال گسترش است که طبق گزارش‌ها ۴۰ درصد در رشد اقتصادی کشور در سال گذشته نقش داشته است. با این حال، او احساس می‌کند که مجبور است «برای خطر آماده شود» زیرا بسیاری از خانواده‌ها و دوستانش در حال از دست دادن شغل‌های خود هستند - از جمله کسانی که در بخش خدمات عمومی و دولتی مانند بیمارستان‌ها و مدارس کار می‌کنند.

در ماه فوریه، شیائو ژوئو به چندین گروه پس‌انداز پیوست. هر روز، اعضا باید بودجه و مصرف خود را ثبت کنند. آنها همچنین یکدیگر را از خریدهای ناگهانی باز می‌دارند. یکی از اعضا وسوسه شد یک کیف لوکس بخرد که قیمت آن ۵۰۰۰ یوان بود. او پس از صحبت با زنان دیگر، به سراغ کیف دست دومی رفت که کمتر از ۱۰۰۰ یوان قیمت داشت.

شیائو ژوئو همچنین ترفندهای صرفه‌جویی پول را یاد گرفته است. به عنوان مثال، او با یک برنامه تلفن همراه آشنا شد که صفحه گسترده‌ای به شکل قلب دارد و ۳۶۵ سلول که هدف پس‌انداز روزانه از ۱ تا ۱۸۳ یوان را نشان می‌دهد. پس از یک سال، او می‌تواند نزدیک به ۳۴ هزار یوان پس‌انداز کند.

او متعجب است که افراد بسیار دیگری نیز می‌خواهند پول پس‌انداز کنند، و او با شرکای پس‌انداز خود احساس رفاقت می‌کند. «برای من سخت است که به تنهایی به این کار ادامه دهم.»

شیائو ژوئو با یکی از «دا ژی»های خود دوست خوبی شد که معلمی بود که اولین فرزندش را باردار بود. شیائو ژوئو پس از رسیدن به هدف پس‌انداز ماهانه، برای دوستش یک دسته گل رز صورتی آنلاین سفارش داد آن را به گانسو در ۲۰۰۰ کیلومتری‌ محل زندگی‌اش فرستاد.

تمایل به خرید شیائو ژو کاهش یافته است. قبلاً هر چیزی را که دوست داشت در سبد سوپرمارکت می‌گذاشت. اما حالا یک لیست مواد غذایی درست می‌کند و به آن پایبند است. یک ماه پس از یافتن شرکای پس‌انداز، او هزینه‌‌کرد خود را تا ۴۰ درصد کاهش داده است. او به این خوشبین است که پس از یک سال ۱۰۰ هزار یوان پس‌انداز خواهد کرد که ده برابر بیشتر از قبل است.

زنان دیگر نیز می‌گویند داشتن «دا ژی» به آنها در صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک کرده است. یکی از اعضا می‌گوید که او اکنون خودش آشپزی می‌کند و خریدهای غیر ضروری را کاهش داده است. دیگری می‌گوید که با سرگرم نگه داشتن خود در محل کار، بیشتر پس‌انداز کرده است و به دنبال سرگرمی‌های جدیدی است که هزینه زیادی نداشته باشند.

پول نقد پادشاه است

برخی از زنان روش سنتی‌تری را برای پس‌انداز انتخاب کرده‌اند - نگهداری پول نقد در خانه. طبق آمار استاتیستا، این غیرعادی است زیرا پرداخت‌ها در چین عمدتاً بدون استفاده از پول نقد صورت می‌گیرد و تقریباً ۷۰ درصد از جمعیت از پرداخت‌ با تلفن همراه استفاده می‌کنند.

خانم چن ۳۲ ساله که یک سالن زیبایی را در استان مرکزی هنان اداره می‌کند، می‌گوید: «از دیدن پشته‌های اسکناس که بیشتر و بیشتر می‌شوند، احساس امنیت و رضایت می‌کنم». او هر ماه بیشتر درآمد خود را از بانک برداشت می‌کرد و پول نقدش را در جعبه می‌گذاشت. هنگامی که به ۵۰ هزار یوان برسد، او یک سپرده ثابت خواهد داشت.

او حالا برای خرید از پول نقد استفاده می‌کند. او می‌گوید خیلی راحت‌تر است ولی به این شیوه مصرفش را کاهش می‌دهد و «در لذت از آن تأخیر به وجود می‌آید.»

در بحبوحه رکود اقتصادی، خانم چن تعداد قابل توجهی از مشتریان خود را از دست داد و بسیاری از مشتریان دائمی او هزینه‌کرد خود را کاهش داده‌اند.

خانم چن و همسرش هر دو تک فرزند هستند، به این معنی که باید از چهار پدر و مادر مسن مراقبت کنند. او می‌خواست حداقل یک میلیون یوان برای دو پسرش پس‌انداز کند. در چین انتظار می‌رود مردان هنگام ازدواج صاحب خانه باشند. بنابراین برای والدین خرید ملک برای پسرانشان امری رایج است.

طبق برآورد او، خانواده او به حداقل پنج میلیون یوان پس‌انداز نیاز دارند - این احتمالاً کافی نخواهد بود زیرا او اکنون دوباره باردار است.

«در گذشته، من هیچ برنامه‌ای برای پس‌انداز نداشتم اما هنوز مقداری پول برایم باقی می‌ماند. اکنون پس‌انداز کردن چالش برانگیزتر شده است. داشتن پول نقد باعث می‌شود کمتر احساس اضطراب کنم.»