24 ชม. สุดท้ายก่อนครบ 8 ปี นายกฯ ไม่ลาออก แม้มวลชนหลายกลุ่มขับไล่

พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และ รมว.กลาโหม ไม่ลาออกจากตำแหน่งท่ามกลางแรงกดดันของผู้ชุมนุมกลุ่มต่าง ๆ ให้ยุติการปฏิบัติหน้าที่ภายในเที่ยงคืน โดยก่อนหน้านั้นนายกฯ ได้แจ้งกลางที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ว่าไม่ได้กังวลใจกรณีถูกร้องศาลรัฐธรรมนูญตีความการดำรงตำแหน่งครบ 8 ปี โดยขอให้ทุกคนทำหน้าที่ไปตามปกติ “ไม่ต้องห่วง ไม่ต้องกังวลอะไร”

นายกฯ คนที่ 29 เดินทางเข้าปฏิบัติภารกิจที่ทำเนียบรัฐบาลตามปกติในวันนี้ (23 ส.ค.)

ในช่วงเช้า พล.อ. ประยุทธ์ได้เยี่ยมชมนิทรรศการรางวัล Thailand Cybersecurity Excellence Awards 2022 (Prime Minister Awards) และพบปะนักศึกษาที่ชนะการแข่งขัน Cyber Top Talent และ Cyber SEA Game ก่อนเป็นประธานการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ที่ตึกสันติไมตรี

ส่วนในช่วงบ่าย มีกำหนดการเปิดตึกไทยคู่ฟ้าให้ อาร์ชบิชอป พอล ชัง อิน-นัม เอกอัครสมณทูตแห่งนครรัฐวาติกันประจำประเทศไทย เข้าอำลาในโอกาสพ้นจากหน้าที่ ทว่าภารกิจหลังถูกแจ้งยกเลิกในเวลาต่อมา

ภายหลังเป็นประธานการประชุม ครม. นายกฯ ไม่ได้เปิดแถลงข่าวกับสื่อมวลชนตามที่สำนักโฆษก สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี แจ้งไว้ก่อนหน้านี้ และไม่ได้ตอบคำถามผู้สื่อข่าวเรื่องการดำรงตำแหน่งนายกฯ 8 ปี ว่ามีความมั่นใจว่าจะได้ไปต่อหรือไม่ ทั้งนี้ พล.อ. ประยุทธ์บอกเพียงว่า“เจ็บคอ”

ทุกภารกิจของนายกฯ คนที่ 29 ได้รับความสนใจจากสื่อมวลชนและประชาชน เนื่องจากนักการเมืองฝ่ายค้านและนักกฎหมายบางส่วนตีความว่า พล.อ. ประยุทธ์จะดำรงตำแหน่งครบ 8 ปีในเที่ยงคืนของวันที่ 23 ส.ค. ขณะที่มือกฎหมายของรัฐบาลยืนยันหลายครั้งว่า พล.อ. ประยุทธ์ยังปฏิบัติหน้าที่ได้ตามปกติ จนกว่าศาลรัฐธรรมนูญจะมีคำสั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่

ถึงขณะนี้สังคมยังรอความชัดเจนจากศาลรัฐธรรมนูญว่าจะมีมติรับหรือไม่รับคำร้องของ ส.ส. ฝ่ายค้าน ที่ขอให้วินิจฉัยวาระการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของ พล.อ. ประยุทธ์ ตามมาตรา 170 วรรคสาม ประกอบมาตรา 83 ของรัฐธรรมนูญ 2560 หลังเจ้าหน้าที่สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรส่งคำร้องถึงศาลรัฐธรรมนูญ เมื่อ 22 ส.ค.

โดยปกติ ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญนัดประชุมกันทุกวันพุธ จึงเป็นที่คาดหมายว่าที่ประชุม  24 ส.ค. จะได้พิจารณาเรื่องการรับหรือไม่รับคำร้องของฝ่ายค้านไว้วินิจฉัย และจะมีคำสั่งให้ พล.อ. ประยุทธ์หยุดปฏิบัติหน้าที่นายกฯ จนกว่าจะมีคำวินิจฉัยหรือไม่

พล.อ. ประยุทธ์ได้รับการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นนายกฯ ครั้งแรกเมื่อ 24 ส.ค. 2557 ตามรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว 2557 ภายหลังก่อรัฐประหาร 22 พ.ค. 2557 และครั้งที่สอง เมื่อ 9 มิ.ย. 2562 ตามรัฐธรรมนูญ 2560 ภายหลังการเลือกตั้ง 24 มี.ค. 2562

วิษณุแจง ครม.-ขรก. ให้ทำหน้าที่ตามปกติ

ในระหว่างการประชุม ครม. นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ได้ชี้แจงต่อที่ประชุมว่า ศาลรัฐธรรมนูญจะมีการประชุมตามปกติในวันที่ 24 ส.ค. ซึ่งอาจจะมีคำสั่งรับคำร้องไว้พิจารณาหรือไม่รับก็ได้ แต่คิดว่าไม่มีเหตุผลอะไรที่จะไม่รับ ถ้ารับ ก็จะตามมาว่าจะสั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ชั่วคราวหรือไม่ต้องหยุด แต่ศาลคงไม่สั่งในวันที่ 24 ส.ค. เพราะมีกระบวนการต้องไต่สวน 2-3 วัน

รองนายกฯ กล่าวว่า ขอให้ฝ่ายการเมืองและฝ่ายข้าราชการประจำปฏิบัติหน้าที่ตามปกติ ไม่มีอะไรเสี่ยงอะไรผิดกฎหมายทั้งสิ้น ไม่ว่าศาลจะสั่งให้หยุดหรือไม่หยุดปฏิบัติหน้าที่ ไม่ว่าจะปฏิบัติหน้าที่ไปอีกสักพักแล้วศาลวินิจฉัย สิ่งที่ ครม. ดำเนินการไประหว่างนั้นไม่มีปัญหาอะไร ไม่กระทบการใดที่ทำมาก่อนที่ศาลจะมีคำวินิจฉัย และไม่กระทบเงินเดือนของนายกฯ แต่อย่างใด

“สมมติว่าศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าครบ 8 ปี พ้นไปแล้วตั้งแต่ 25 ส.ค. 2565 ครม.นั่งทำงานอยู่ก็ไม่ได้มีปัญหาอะไร เพราะถึงท่านนายกฯ ประยุทธ์จะพ้นไป สมมติว่าถ้าพ้น ครม. ก็ต้องพ้นด้วย แต่ว่าก็รักษาการ ซึ่ง ครม. รักษาการสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ทั้งหมด ส่วนเมื่อไปถึงตอนนั้น ถ้าสมมติวินิจฉัยให้ พล.อ. ประยุทธ์พ้นจากตำแหน่งเพราะครบ 8 ปี ซึ่งรัฐบาลสิ้นสุดลง พล.อ. ประยุทธ์จะรักษาการหรือไม่ ตามกฎหมายทำได้ แต่ในทางปฏิบัติก็อยู่ที่ท่านจะเลือกปฏิบัติหรือไม่ ซึ่งปกติก็ไม่ควร ท่านก็อาจให้คนอื่นเป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่ นายชวน หลีกภัย ประธานสภาผู้แทนราษฎร ในฐานะประธานรัฐสภาก็จะต้องหานายกฯ คนใหม่ ตามบัญชีรายชื่อเดิมที่พรรคการเมืองเสนอเอาไว้”

รองนายกฯ ย้ำว่า ทุกอย่างเดินหน้าตามขั้นตอนปกติ การเสนอแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการ การเสนองบประมาณ การเสนออะไรกรุณาทำไปตามปกติ ใครที่หยุดแล้วไม่ทำอะไร เกียร์ว่าง อาจจะผิดมาตรา 157 ประมวลกฎหมายอาญาด้วยซ้ำไป

ภายหลังชี้แจงจบ นายวิษณุบอกว่า ที่ประชุม ครม. รับทราบโดยไม่ได้มีความกังวลใด ๆ ทุกคนเพียงแต่รับฟัง

ส่วน พล.อ. ประยุทธ์ จะแสดงท่าทีหรือแสดงสปิริตอะไรก่อนมีคำวินิจฉัยออกมาหรือไม่ นายวิษณุตอบว่า ไม่มีอะไร พอชี้แจงเสร็จ นายกฯ ก็บอกว่าไม่ได้กังวลอะไร ขอให้ทุกคนปฏิบัติหน้าที่ไปตามปกติ ไม่ต้องเป็นห่วง ไม่ต้องกังวลอะไร จะเป็นอย่างไรก็ขึ้นกับศาล รวมถึงกำชับให้สภาโหวตร่าง พ.ร.บ.งบประมาณให้ผ่าน อย่าให้การประชุมล่มลง และกำชับให้ทุกพรรคกำชับ ส.ส. ให้เข้าร่วมประชุมให้ครบจะได้เสร็จ

ผู้สื่อข่าวถามว่า การดำรงตำแหน่งนายกฯ ของ พล.อ. ประยุทธ์ 5 ปีแรกเป็นการเลือกโดยสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) และ 3 ปีหลังเป็นการเลือกโดยรัฐสภา มีนัยหรือไม่อย่างไร นายวิษณุตอบว่า “มีนัย แต่ไม่ขอพูด แล้วแต่ศาลรัฐธรรมนูญ” เมื่อถามว่า เป็นนัยทางบวกหรือลบ นายวิษณุกล่าวว่า “ไม่ทราบ แต่มีนัย ผมพูดได้แค่นี้”

“นายกฯ ไม่อาจก้าวล่วงอำนาจศาลได้”

นายอนุชา บูรพชัยศรี รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง ปฏิบัติหน้าที่โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี กล่าวว่า นายกรัฐมนตรีขอให้ยึดหลักกฎหมายเป็นสำคัญ เพราะทุกคนอยู่ภายใต้กฎหมาย รวมถึงตัวนายกฯ เองด้วย ดังนั้นผลจะออกมาอย่างไรจึงขึ้นอยู่กับการพิจารณาของศาล นายกฯ ไม่อาจก้าวล่วงอำนาจศาลได้ ทั้งนี้ขอให้ประชาชนเชื่อมั่นในกฎหมายและหลักนิติธรรมของบ้านเมือง ซึ่งเป็นกลไกสำคัญของการอยู่ร่วมกันในสังคม และช่วยให้ประเทศชาติสงบสุข

โฆษกรัฐบาลยังเตือนกลุ่มต่าง ๆ ที่นัดหมายชุมนุมเพื่อกดดันให้ พล.อ. ประยุทธ์ลาออกจากตำแหน่งว่า เสี่ยงจะขัดต่อกฎหมายห้ามการชุมนุม การทำกิจกรรม การมั่วสุมที่ก่อให้การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ตามประกาศก่อนหน้านี้ และขอให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการรวมตัวกัน

นักวิชาการว่าอย่างไร ?

ศ.ดร. ฐิตินันท์ พงษ์สุทธิรักษ์ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้สัมภาษณ์สำนักข่าวเอเอฟพี ถึงกรณีการครบวาระดำรงตำแหน่ง 8 ปีของ พล.อ. ประยุทธ์ ว่า “ศาลรัฐธรรมนูญมีแนวโน้มสูงที่จะใช้ชั้นเชิงทางเทคนิค เพื่อให้ พล.อ. ประยุทธ ดำรงตำแหน่งต่อไปได้ เพราะศาลตัดสินเข้าข้าง พล.อ. ประยุทธ์ มาตลอด”

แต่หากศาลตัดสินว่า เกิน 8 ปีจริง และทำให้เขาต้องลงจากตำแหน่ง “ถือว่าระเบิดเลย เป็นแผ่นดินไหวทางการเมืองไทย เพราะจะนำไปสู่ความไม่แน่นอน ต้องแต่งตั้งรักษาการนายกฯ รัฐบาลรักษาการ และการเลือกตั้งจะเกิดเร็วขึ้น”

อย่างไรก็ดี ศ.ดร. ฐิตินันท์ มองว่า การที่ พล.อ. ประยุทธ์ เผชิญปม 8 ปีตามข้อกำหนดในรัฐธรรมนูญฉบับปี 2560 ถือเป็นเรื่องตลกร้าย เพราะ “รัฐธรรมนูญฉบับนี้ ออกแบบมาเพื่อป้องกันไม่ให้คนอย่างทักษิณ ชินวัตร ที่ครองอิทธิพลเหนือการเมืองไทยในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา ดำรงตำแหน่งได้นานเกินไป”

ตร. ปิดการจราจรรอบทำเนียบฯ สกัดผู้ชุมนุม

ตลอดทั้งวัน มีประชาชนหลากหลายกลุ่มนัดหมายจัดกิจกรรมชุมนุมขับไล่ พล.อ. ประยุทธ์ เป็นผลให้เจ้าหน้าที่ตำรวจต้องเตรียมแผนรับมือ โดยนำตู้คอนเทนเนอร์มาวางกีดขวาง ถ.พระราม 5 หน้าอนุสาวรีย์กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ เชิงสะพานชมัยมรุเชฐ และฝั่งข้างสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (กพ.) เดิม

สน.นางเลิ้งออกประกาศปิดการจราจรรอบทำเนียบฯ โดยห้ามเดินรถชั่วคราวระหว่างวันที่ 21-24 ส.ค.

ด้านกองบัญชาการตำรวจนครบาล (บช.น.) โดย พล.ต.ต. จิรสันต์ แก้วแสงเอก โฆษก บช.น. ออกมาแนะนำประชาชนผู้ใช้รถใช้ถนนให้หลีกเลี่ยงเส้นทางการจราจรโดยรอบทำเนียบฯ อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย และลานคนเมือง หน้าศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร (กทม.)

บช.น. ประกาศเตือนว่า การชุมนุม หรือทำกิจกรรมใด ๆ ต้องระมัดวังการแพร่ระบาดโรค ซึ่งถือเป็นความผิดตามพระราชกำหนด (พ.ร.ก.) การบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน รวมถึงต้องปฏิบัติตามพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) การชุมนุมสาธารณะ ในการเดินขบวนเคลื่อนย้ายการชุมนุม ต้องแจ้งกับเจ้าหน้าที่ซึ่งจะมีอำนาจในการสั่งระงับยับยั้งการชุมนุมโทษ หากฝ่าฝืน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี ปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

มวลชนหลายกลุ่มชุมนุมขับไล่

สำหรับกิจกรรมประท้วงต่อต้านนายกฯ ประยุทธ์เกิดขึ้นหลายจุด อาทิ