جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۴؛ تیم ملی فوتسال ایران با غلبه بر تایلند قهرمان شد

تیم ملی فوتسال ایران امروز،‌ یکشنبه ۹ اردیبهشت، ۲۸ آوریل، با پیروزی ۱-۴ در دیدار پایانی رقابت‌های جام ملت‌های فوتسال آسیا ۲۰۲۴ بار دیگر به عنوان قهرمانی این رقابت‌ها دست یافت. این تیم پیش‌تر با صعود به نیمه‌نهایی، مجوز حضور در جام جهانی ۲۰۲۴ فوتسال را هم گرفته بود.

ایران با افغانستان، کویت و بحرین هم‌گروه بود؛ گروهی که از آن دو تیم سهمیه جام جهانی را به دست آوردند: ایران و افغانستان.

این رقابت‌ها، حکم مسابقات انتخابی جام جهانی ۲۰۲۴ را نیز داشت. براساس تقسیم‌بندی فیفا، ۵ تیم از آسیا (۴ تیم انتخابی از جام ملت‌ها و ازبکستان به عنوان میزبان بازی‌ها) در جمع ۲۴ تیم این رقابت‌ها حضور خواهند داشت. این بازی‌‌ها از ۱۴ سپتامبر (۲۴ شهریور) تا ۶ اکتبر ۲۰۲۴ (۱۵ مهر) برگزار خواهد شد.

این نخستین بار است که در یک دوره رقابت‌های جهانی فوتبال یا فوتسال، سه تیم «فارسی‌زبان» در یک تورنمنت جهانی شرکت می‌کنند. تاجیکستان، یکی دیگر از کشورهای فارسی‌زبانی است که به این مسابقات صعود کرد.

ایران، با سرمربیگری وحید شمسایی ستاره پیشین این تیم و مربی کنونی فوتسال ایران، در نخستین دیدارش افغانستان را ۱-۳ شکست داد. در دومین مسابقه بحرین را ۳-۵ برد و در بازی سوم خود مقابل کویت به برتری ۴ بر صفر دست یافت. پیروزی پرگل ایران مقابل کویت در بازی سوم، شرایط را برای صعود افغانستان به عنوان تیم دوم مهیا کرد.

در مرحله یک چهارم نهایی ایران ۱-۶ قرقیزستان را از پیش روی برداشت. در نیمه‌نهایی مقابل ازبکستان با دشواری و پس از تساوی ۳-۳ در جریان بازی، در ضربات پنالتی موفق به پیروزی شد.

ایران در بازی پایانی میزبان مسابقات را ۱-۴ برد و برای سیزدهمین بار به مقام قهرمانی این مسابقات دست یافت. ایران از ۱۷ بار حضور در جام ملت‌های آسیا ۱۳ مقام قهرمانی، دو نایب قهرمانی و دو مقام سوم در کارنامه‌ دارد.

در پایان این مسابقات سعید احمدعباسی، آقای گل و بهترین بازیکن جام ملت‌های آسیا شد. او مقابل افغانستان بحرین، کویت، قرقیزستان و تایلند گلزنی کرد و با ۸ گل، آقای گل مسابقات شد. بعد از او مهدی کریمی از ایران و سلیم فیصل از عراق با ۵ گل در رده دوم قرار گرفتند. باقر محمدی، دروازه‌بان ایران، هم به عنوان بهترین دروازه‌بان رقابت‌ها انتخاب شد.

آماده‌سازی بدون بازی دوستانه، بدون لژیونرها

انتظار برگزاری بازی‌‌های دوستانه، یا آنچه در ایران «دیدارهای تدارکاتی» خوانده می‌شود، و همچنین برپایی اردوهای آماده‌سازی، به غیر از برای تیم ملی فوتبال، در سال‌های اخیر به حداقل رسیده است. با وجود سکوت نسبی کادرفنی تیم ملی فوتسال در قبال عدم آماده‌سازی کافی برای این تیم تا پیش از آغاز جام ملت‌های فوتسال آسیا، شماری از کارشناسان می‌گویند که این تیم به‌رغم سابقه درخشان در فوتبال آسیا، کار بزرگی انجام داده که بدون برگزاری بازی‌های دوستانه، چنین عملکردی در معتبرترین مسابقات قاره‌ای داشته است.

ناصر صالح، کارشناس فوتسال، پیش از دیدار فینال ایران برابر تایلند، به خبرگزاری مهر «دلیل تماشاگرپسند نبودن بازی‌های تیم» و «کارهای انفرادی بیش از حد بازیکنان» را نبود برنامه‌های آماده‌سازی برای این تیم پیش از آغاز رقابت‌ها دانسته بود.

این کارشناس، که جزو کادر فنی تیم ملی هم نیست، در حمایت از مربیان تیم ملی فوتسال گفته بود: «مسبب اصلی همه این بد بازی کردن بازیکن‌های ما فدراسیون فوتبال و کمیته فوتسال هستند چرا که بازی‌های تدارکاتی خوبی برای تیم ما در نظر نگرفتند. بازی در تورنمنت کافا نمی‌تواند تیم ما را تحت فشار قرار دهد.»

متصدی برگزاری تورنمنت کافا، که طی یک سال اخیر با حضور تیم‌های ملی فوتبال و فوتسال مردان و زنان ایران برگزار شده، فدراسیون فوتبال ایران است. خرداد ۱۴۰۲ روزنامه ورزشی «گل» تنها دلیل حضور متوالی تیم‌های ایرانی در رقابت‌های کافا را «درآمد ۲۰۰ هزار دلاری سالیانه» مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران، از این مسابقات دانسته بود؛ اتهامی که تاج آن را رد کرده است.

صالح به خبرگزاری مهر گفته بود که وقتی بازیکنان تیم ملی در زمین خودی و پیش از رسیدن به ۱۰ متر زمین حریف اقدام به حرکات انفرادی می‌کنند، یعنی از نظر فکری برای این بازی‌ها آماده نیستند.

در کنار عدم آماده‌سازی مناسب برای این تیم، می‌توان به دست‌های خالی کادر فنی تیم ملی در زمان برگزاری معدود اردوهای آماده‌سازی نیز اشاره کرد.

خبرگزاری‌های ایران از غیبت لژیونرهای تیم ملی در اردوهای پیش از رقابت‌ها به عنوان دغدغه وحید شمسایی نام برده بودند: سالار آقاپور، مسلم اولاد قباد و حسین طیبی در تیم پالما و احمد عباسی در وینیا آلبالی اسپانیا بازی می‌کنند و نمی‌توانستند در اردوهای تیم حضور داشته باشند؛ این یعنی کادر فنی تیم ملی بخش مهمی از ترکیب اصلی خود را تا آغاز جام ملت‌های آسیا در اختیار نداشت.

غیبت کاپیتان و بزرگ‌ترین ستاره تیم

تا پیش از آغاز رقابت‌های جام ملت‌های آسیا، بزرگترین نگرانی وحید شمسایی، حضور یا عدم حضور دو ستاره تیمش به این رقابت‌ها بود: مسلم اولادقباد و حسین طیبی.

حسین طیبی، که از نظر کارشناسان فوتسال آسیا، بهترین بازیکن فوتسال آسیا شناخته می‌شود، ۲۱ اسفند ۱۴۰۲ در جریان دیدار تیمش پالما، مقابل بارسلونا مصدوم شد. ۱۱ فروردین او برای رسیدگی به مصدومیتش به ایران برگشت و کادر پزشکی تیم ملی فوتسال اعلام کرد بعید است با توجه به شدت مصدومیتش، بتواند تیم ملی را در جام ملت‌های آسیا همراهی کند.

علی پورمند، پزشک تیم ملی فوتسال، به خبرگزاری ایسنا گفت که بازی دادن به حسین طیبی در جام ملت‌های آسیا و با توجه به درمان نشدن قطعی‌اش تا این مسابقات، ممکن است «آینده ورزشی» این بازیکن را به خطر بیندازد.

همچنین وحید شمسایی، ۲۱ فروردین، با انتقاد از کادر فنی تیم پالما گفته بود: «مسلم اولادقباد مصدوم بوده و به ما اطلاع نداده بودند. او با مصدومیت به اردوی ما اضافه شده است.»

با این حال کادر پزشکی تیم ملی موفق شد مسلم اولادقبا را برای این باز‌ی‌ها آماده کند.

همچنین از دیگر تغییراتی که وحید شمسایی به وجود آورد، کنار گذاشتن بهترین گلزنان تیم ملی فوتسال از فهرست نهایی این تیم بود.

سعید احمدعباسی، مهدی اسدشیر، بهمن جعفری، محمدحسین بازیار و علیرضا جوان که در دوره گذشته رقابت‌های جام ملت‌های آسیا حضور داشتند، با دلیل «عدم اعتقاد کادر فنی» و «دور بودن از شرایط اردویی» از اردوی تیم ملی کنار گذاشته شدند.

افغانستان؛ شگفتی بزرگ با مربی ایرانی

بزرگترین شگفتی جام ملت‌های آسیا، صعود تیم ملی فوتسال افغانستان به رقابت‌های جام جهانی ۲۰۲۴ ازبکستان بود.

تیم افغانستان با مربیگری مجید مرتضایی، سرمربی ایرانی‌اش، در گروه دی با تیم‌های ایران، بحرین و کویت همگروه شده بود. این تیم به دنبال شکست مقابل ایران در بازی نخست، مقابل کویت ۳-۳ مساوی کرد و با پیروزی ۲-۳ مقابل بحرین به جمع هشت تیم پایانی رسید.

افغانستان در این مرحله ۱-۲ مغلوب تاجیکستان شد، اما به لطف پیروزی غافلگیرکننده ۳-۵ مقابل عراق به مرحله انتخابی جام جهانی صعود کرد. این تیم در بازی پلی‌آف انتخابی جام جهانی که برای کسب عنوان پنجم آسیا نیز برگزار می‌شد، قرقیزستان را ۳-۵ مغلوب کرد.

طبق گفته مدیران فدراسیون فوتبال افغانستان و همین طور کادر فنی این تیم، بخش بزرگی از بدنه تیم ملی فوتسال افغانستان را بازیکنان افغان مهاجر در ایران تشکیل می‌دهند. سال ۱۳۹۹ فیروز مشعوف، سخنگوی فدراسیون فوتبال افغانستان، گفته بود که در طرح آماده‌سازی و راه‌اندازی مجدد تیم ملی فوتسال این کشور روی مهاجران افغانستانی در ایران حساب کرده‌اند.

آقای مشعوف گفته بود: «از بین مهاجران افغان مقیم ایران در این بازی‌ها بازیکنان خوبی را داشتیم که استخوان‌بندی تیم ملی فوتسال افغانستان را شکل می‌دهند.»

پس از آن عبدالرزاق ممرک، سرمربی وقت تیم ملی افغانستان، هم از سرمایه‌گذاری روی بازیکنان زیر ۲۱ سال افغانستانی که در فوتسال ایران شاغل هستند، صحبت کرد و این بازیکنان را آینده فوتسال افغانستان دانست.

در عین حال مجید مرتضایی، سرمربی اسبق تیم فرش‌آرا مشهد، هم در این موفقیت سهمی به‌سزا داشته است. او که افتخاراتی همچون دو قهرمانی، یک نایب قهرمانی و یک مقام سوم در لیگ امیدهای فوتسال ایران در کارنامه داشت، اسفند ۱۴۰۱ به عنوان سرمربی تیم ملی فوتسال افغانستان انتخاب شد. او در این مدت با جوانان افغانستانی به یک نایب قهرمانی در جام کافا و مقام سومی مسابقات بین قاره‌ای فوتسال تایلند دست یافت.

او پس از پیروزی تاریخی تیم ملی افغانستان مقابل قرقیزستان و کسب نخستین سهمیه فوتسال این کشور برای حضور در جام جهانی گفت: «آسیا باید بپذیرد که قدرتی جدید به نام افغانستان در فوتسال ظهور کرده است.»

مرتضایی همچنین برگزاری اردوهای آماده‌سازی و بازی‌های تدارکاتی پرتعداد را دلیل اصلی موفقیت تیم ملی فوتسال افغانستان دانست.