สำรวจการฟื้นชีพ-รุกกลับของตาลีบัน หลังอัฟกานิสถานประกาศเคอร์ฟิวครบสัปดาห์

กลุ่มติดอาวุธตาลีบันที่ฟื้นคืนชีพเข้ายึดครองพื้นที่ของอัฟกานิสถานในช่วง 2 เดือนที่ผ่านมา ได้มากกว่าครั้งไหน ๆ นับจากถูกโค่นอำนาจลงเมื่อปี 2001

ในรอบ 20 ปีนี้ การเข้าควบคุมแผนที่ของอัฟกานิสถานมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เกือบตลอด ขึ้นอยู่ว่าใครคือผู้ยึดครองพื้นที่

กลุ่มตาลีบันดูจะฮึกเหิมขึ้นในเวลาไม่กี่สัปดาห์นี้ หลังกองทัพสหรัฐฯ ถอนกำลังทหารออกไป พื้นที่ตามแนวพรมแดนและพื้นที่ในชนบทหลายแห่งจึงถูกกลุ่มติดอาวุธยึดกลับคืนไปได้

จากการเก็บข้อมูลของบีบีซีอัฟกานิสถานพบว่า ขณะนี้กลุ่มติดอาวุธเข้าปักหลักตั้งฐานทัพไปทั่วประเทศ รวมถึงพื้นที่ทางตอนเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ อย่างจังหวัดกัซนี และจังหวัดไมดานวาร์ดัก

สำหรับ "การควบคุม" นั้นหมายถึงที่ทำการอำเภอ สำนักงานตำรวจ และหน่วยงานของรัฐต่าง ๆ ถูกควบคุมโดยกลุ่มตาลิบัน

เคอร์ฟิวครบสัปดาห์

รัฐบาลอัฟกานิสถานประกาศเคอร์ฟิวนาน 1 เดือน เกือบทั่วประเทศ นับจาก 24 ก.ค. โดยห้ามประชาชนออกนอกเคหสถาน ตั้งแต่เวลา 22.00-04.00 น. ตามเวลาท้องถิ่น หวังหยุดยั้งการบุกเข้าเมืองต่าง ๆ ของกลุ่มตาลีบัน หลัง 2 ฝ่ายเปิดฉากสู้รบกันอย่างดุเดือดตลอด 2 เดือนที่ผ่านมา

กลุ่มตาลีบัน ซึ่งเป็นกลุ่มติดอาวุธอิสลามสุดโต่งที่ถูกสหรัฐฯ บุกเข้ามาโค่นล้มเมื่อเกือบ 20 ปีก่อน ได้ยึดถนนสายสำคัญหลายสาย เพื่อพยายามตัดขาดเส้นทางการขนส่งเสบียง และเคลื่อนเข้าใกล้เมืองสำคัญหลายแห่ง

กระทรวงมหาดไทยของอัฟกานิสถาน ระบุว่า การประกาศเคอร์ฟิวนี้ "จะช่วยลดความรุนแรงและจำกัดการเคลื่อนไหวของกลุ่มตาลีบัน" โดยกรุงคาบูล จังหวัดพันจ์เชียร์ และจังหวัดนังการ์ฮาร์ ได้รับการยกเว้น

เซคันเดอร์ เคอร์มานี ผู้สื่อข่าวบีบีซีประจำอัฟกานิสถาน กล่าวว่า มีความกังวลว่า การเจรจาสันติภาพที่ล่าช้า จะทำให้การสู้รบหันมามุ่งเน้นพื้นที่ในเมืองที่มีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่นเพิ่มมากขึ้น

ในขณะที่กลุ่มตาลีบันรุกคืบอย่างต่อเนื่อง และเกิดการปะทะกันอย่างดุเดือดบริเวณนอกเมืองกันดาฮาร์ สหรัฐฯ ได้ตอบโต้ด้วยการโจมตีทางอากาศสมาชิกกลุ่มติดอาวุธตาลีบันในพื้นที่ดังกล่าวเมื่อ 22 ก.ค.

ปฏิบัติการของสหรัฐฯ ในอัฟกานิสถานจะสิ้นสุดลงอย่างเป็นทางการในวันที่ 31 ส.ค. ทำให้เกิดความกังวลขึ้นในช่วงเวลาหลายเดือนที่กำลังจะมาถึง

นักวิเคราะห์อเมริกันหวั่นตาลีบันยึดประเทศใน 6 เดือน

กองทัพสหรัฐฯ และพันธมิตรนาโต ขับไล่กลุ่มตาลีบันออกจากการปกครองอัฟกานิสถานเมื่อเดือน พ.ย. 2001 หลังพบว่าตาลีบันให้ที่พักพิงแก่นายโอซามา บิน ลาเดน และแกนนำขบวนการติดอาวุธคนสำคัญรายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์โจมตีสหรัฐฯ เมื่อ 11 ก.ย. 2011 หรือที่รู้จักในชื่อ "เหตุการณ์ 911"

แม้นานาชาติให้การสนับสนุนกองทัพอัฟกานิสถานในการฝึกรบ และสนับสนุนทางการเงินหลายล้านดอลลาร์สหรัฐ แต่ตาลีบันก็รวบรวมสมาชิกขึ้นมาใหม่และค่อย ๆ ฟื้นความแข็งแกร่งของกลุ่มในพื้นที่อันห่างไกล

ประธานาธิบดี โจ ไบเดน ของสหรัฐฯ กล่าวว่า การถอนกำลังของสหรัฐฯ มีเหตุผล เพราะกองกำลังสหรัฐฯ มั่นใจแล้วว่าอัฟกานิสถานจะไม่ตกเป็นฐานของนักรบจีฮัดจากต่างประเทศเพื่อวางแผนโจมตีชาติตะวันตกอีกต่อไป

ก่อนหน้านี้ ทหารอเมริกันได้เดินทางออกจากฐานทัพอากาศบากรัม ฐานทัพใหญ่ที่เป็นศูนย์กลางการปฏิบัติการของสหรัฐฯ ในอัฟกานิสถาน ซึ่งครั้งหนึ่งเคยมีทหารประจำการอยู่หลายหมื่นนาย

นักวิเคราะห์ในสหรัฐฯ บางส่วนเกรงว่า กลุ่มตาลีบันอาจจะควบคุมประเทศได้ภายในเวลา 6 เดือน

แต่ลอยด์ ออสติน รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมของสหรัฐฯ กล่าวว่า กองกำลังความมั่นคงอาจจะเดินหน้าบุกได้ โดยสิ่งสำคัญที่สุดในตอนนี้คือการชะลอการบุกของฝ่ายตาลีบัน ก่อนที่จะพยายามยึดดินแดนคืนมาจากกลุ่มตาลีบัน