رهبران اروپایی بر سر نحوه واکنش در برابر ترامپ اختلاف نظر دارند

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه دوشنبه شب (۲۹ بهمن/۱۶ فوریه) و بلافاصله پس از خروج سایر رهبران اروپایی از کاخ مجلل الیزه در پاریس، با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، و به طور جداگانه با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین گفتگو کرد.

اما رئیس جمهور فرانسه احتمالا به چه دستاوردهایی می‌تواند مباهات کند؟ آیا نشست امنیتی که تشکیل داده بود موفقیتی به دست آورد؟

آنچه که منتقدان اروپایی را دچار سردرگمی می‌کند این است که برای این سوال پاسخ مشخصی وجود ندارد. اگرچه کشورهای مختلف اروپایی دارای ارزش‌ها و اهداف مشترکی هستند، اما با صداهای مختلفی حرف می‌زنند.

اما در فضای نگرش سیاه و سفید رایج در واشنگتن و مسکو که جهان به دو دسته قدرتمند و ضعیف تقسیم شده است، تفاوت‌های جزئی اروپاییان می‌تواند نقطه ضعف محسوب شود.

با توجه به این موضوع جلسه دوشنبه ناکام ماند.

رهبران شرکت‌کننده در نشست پاریس پیشاپیش انتظارات را بالا برده بودند. به محض اعلام تشکیل این اجلاس، خبر آن به عنوان اصلی رسانه‌ها تبدیل شد.

رئیس ائتلاف دفاعی ناتو، روسای نهادهای اتحادیه اروپا و رهبران تاثیرگذارترین قدرت‌های نظامی اروپا با سرعت کنار هم نشستند.

آنها می‌خواستند توجه دونالد ترامپ را جلب کنند و او را تحت تاثیر قرار دهند. آنها می‌کوشند به نحوی بر سر میز مذاکرت ترامپ با ولادیمیر پوتین به منظور گفتگو درباره آینده اوکراین جایی برای خودشان دست و پا کنند.

اروپا از اینکه به حاشیه رانده شده دلگیر بوده و هنوز هم هست.

اوکراین یک کشور اروپایی است. سرنوشت آن کشور بر سرنوشت کل قاره تاثیر خواهد گذاشت.

بسته به اینکه پوتین در مذاکرات صلح تا چه اندازه سرسختی به خرج خواهد داد، نهادهای امنیتی کشورهای اروپایی نگران این خطر هستند که او به فکر تجاوز به حق حاکمیت دیگر کشورهای منطقه بیفتد.

به ویژه کشورهای حوزه بالتیک در همسایگی روسیه احساس می‌کنند که در معرض خطر هستند.

اما نشست روز دوشنبه رهبران اروپایی به وضعیت آنها کمکی نکرد.

آنها می‌گویند که همانطور که دونالد ترامپ خواسته است، آماده هستند بودجه بیشتری به امور دفاعی اختصاص دهند آنهم با وجود نگرانی‌های داخلی در مورد بودجه های محدود دولت و بحران هزینه زندگی.

در نشست پاریس حتی امکان اعزام نیروهای اروپایی به اوکراین برای نظارت بر آتش‌بس نهایی مورد بحث قرار گرفت – موضوعی که همین چند هفته پیش برای اروپاییان غیرقابل تصور بود.

این همان چیزی است که رئیس جمهوری آمریکا می‌خواهد.

اما در نهایت رهبران شرکت‌کننده در پاریس نتوانستند پیامی قاطع، متحد و مجمل ارسال کنند که بتواند توجه بازرگان ناشکیب – یعنی رئیس جمهوری آمریکا – را به خود جلب کند.

با وجود احساس فوریت در اروپا در مورد اوکراین و امنیت اروپا به طور عام، دلایل متعددی برای این وضعیت وجود دارد.

تعدادی از رهبران اروپا از این احساس که باید به آهنگ ترامپ برقصند خشمگین هستند.

ابراز سرخوردگی اولاف شولتز، صدراعظیم آلمان که معمولا لحنی خشمگین دارد، هنگام خروج از نشست پاریس کاملا ملموس بود.

او گفت: «در حال حاضر این بحث [درباره اعزام نیروهای اروپایی به اوکراین] کاملا نابهنگام و در زمان نامناسبی است. من حتی از طرح این بحث هم کمی عصبانی هستم.»

او تاکید کرد که در مورد میزان مسئولیت در قبال اوکراین، باید بین ایالات متحده و اروپا مساوات وجود داشته باشد.

شولتز احتمالا به زودی از کار بیکار می‌شود. روز یکشنبه ۲۳ فوریه (۵ اسفند) در آلمان اتخابات برگزار می‌شود و انتظار می‌رود او در آن شکست بخورد.

اخیرا از شولتژ چند اظهارنظر تند عاطفی در آلمان بروز کرده که احتمالا ناشی از قرار گرفتن زیر فشار بوده است.

با این حال، مهم است توجه داشته باشیم که او تنها رهبر اروپایی نیست که گمان می‌کند دونالد ترامپ عجله دارد از اوکراین دست بشوید و توجه خود را به جای دیگری - شاید چین؟ - معطوف کند.

این رهبران همچنین نگران هستند که رئیس جمهور ایالات متحده نه تنها قصد داشته باشد چتر دفاعی را که کشورش از پایان جنگ جهانی دوم برای متحدان اروپایی خود گسترده بود کوچک کند، بلکه ممکن است کشورهای اروپایی نیازمند دفاع از خود در برابر ترامپ و سیاست‌هایش هم باشند.

در مقابل، لحن نخست‌وزیر بریتانیا پس از نشست پاریس با افکار تیره سایر اروپاییان در تضاد بود.

او آشکارا مشتاق است از «روابط ویژه» که بریتانیا هنوز امیدوار است با واشنگتن برقرار کند، به عنوان پل ارتباطی بین اروپا و آمریکا استفاده کند.

این چیزی است سر کی‌یر استارمر مصمم است آن را نسوزاند و به رای‌دهندگان در داخل کشور می‌گوید که امنیت اروپا در راستای منافع ملی آنهاست.

او مصمم است که در مورد مذاکرات مقدماتی روسیه و آمریکا در عربستان سعودی ناراحت به نظر نرسد.

هنوز تاریخی برای نشست بزرگ بین ترامپ و پوتین تعیین نشده است.

استارمر امیدوار است هفته آینده که برای دیدار با رئیس جمهور ایالات متحده به واشنگتن می‌رود، فرصتی را برای پیشبرد خواست اروپاییان به دست آورد.

نخست وزیر بریتانیا اعلام کرد که ایالات متحده باید در کنار متحدان خود بماند.

و در غیر این صورت، رهبران اروپا باید به مذاکرات خود ادامه دهند تا سرانجام بتوانند بر سر راه پیشرفت بر سر اوکراین و امنیت مشترک خود به توافق برسند.

اما اگر آنها دوباره در این مورد شکست بخورند، سایه‌های بلند فعلی بر ثبات این قاره گسترش خواهد یافت.