جنگ اسرائیل-غزه؛ ادامه مذاکرات آتش‌بس در قاهره همزمان با تظاهرات در اسرائیل

تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس در غزه و تبادل گروگان‌های اسرائیلی با فلسطینی‌های زندانی قرار است امروز (یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳) در قاهره از سر گرفته شود، هرچند مذاکرات طولانی روز شنبه به هیچ دستاوردی منجر نشد و همزمان ده‌ها هزار شهروند اسرائیلی در تظاهراتی که تا پاسی از شب گذشته طول کشید، خواهان توافق دولت کشورشان برای بازگرداندن گروگان‌ها به خانه شدند.

روز شنبه در تل‌آویو تظاهر کنندگان شعار می‌دادند «جنگ مقدس نیست، زندگی مقدس است» و بعضی از آنها بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این کشور را متهم کردند که «بدنبال طولانی کردن درگیری‌هاست.»

بستگان گروگان‌ها همچنین در پایگاه نظامی کریا در تل‌آویو تجمع کردند تا از دولت بخواهند معامله کند. برخی آقای نتانیاهو را به تلاش برای تضعیف آتش‌بس پیشنهادی متهم کردند و برخی خواستار پایان جنگ شدند.

آیالا متزگر، عروس زنی ۸۰ ساله به نام یورام که گروگان است، گفت که اگر بهای آزادی گروگان‌ها این باشد، دولت باید با پایان دادن به جنگ موافقت کند.

این در حالیست که نمایندگان گروه حماس دیروز در مصر با میانجی‌ها ملاقات کردند. مذاکره کنندگان گفتگوها را در قاهره با میانجیگری مصر و قطر از سر گرفته‌اند.

گروه حماس می‌گوید پیشرفت جدیدی حاصل نشده است اما دور جدیدی از مذاکرات امروز (یکشنبه) آغاز خواهد شد.

به نظر می رسد مسئله اصلی این است که آیا این توافق موقتی است یا دائمی.

یک مقام حماس گفت که این گروه هیچ آتش بسی که به صراحت شامل پایان جنگ در غزه نباشد را نمی‌پذیرد. یک نماینده اسرائیل هم به خبرنگاران گفت که اسرائیل چنین تضمینی نداده است.

حماس بعد از مطالعه آخرین پیشنهادهای آتش‌بس گفت که با «روحیه مثبت» در قاهره حاضر می‌شود.

این گروه گفت: «ما مصمم هستیم به توافقی برسیم که درخواست‌های فلسطینی‌ها را برآورده می‌کند.»

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، گفت که حماس «برای قبول آتش‌بس نباید نیازی به فکر کردن داشته باشد.»

حماس پافشاری می‌کند که هر توافقی باید با تعهدی مشخص نسبت به پایان جنگ همراه باشد، اما اسرائیل تا زمانی که این گروه در غزه فعال است، تمایلی به این تعهد ندارد.

تصور می‌شود که عبارت‌بندی فعلی توافق مورد بحث شامل یک وقفه ۴۰ روزه در نبردها، همزمان با آزادی گروگان‌ها می‌شود، و در کنار آن شماری از زندانیان فلسطینی هم از زندان‌های اسرائیل آزاد خواهند شد.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، مکررا پافشاری کرده است که یک عملیات تازه زمینی در شهر جنوبی رفح غزه انجام خواهد شد، حتی اگر توافقی به دست آید. رسانه‌های اسرائیلی روز شنبه گزارش دادند که موضع او در تازه‌ترین دور مذاکرات تغییری نکرده است.

اما آمریکا - بزرگترین متحد دیپلماتیک و نظامی اسرائیل - رغبتی ندارد از یک تهاجم تازه در غزه که ممکن است باعث کشته و زخمی شدن شمار قابل توجهی از غیرنظامیان شود حمایت کند و پافشاری کرده است که شاهد طرحی باشد که ابتدا از آوارگان فلسطینی حفاظت می‌کند.

شمار فلسطینی‌های پناه گرفته در رفح ۱/۴ میلیون نفر تخمین زده می‌شود. آنها از نبردها در شمال و مرکز نوار غزه گریخته‌اند.

بنی گانتس، وزیر کابینه جنگ اسرائیل، روز شنبه درباره چشم‌انداز آتش‌بس گفت: «هنوز پاسخی رسمی به خطوط کلی (طرح توافق) دریافت نشده است. وقتی قبول شد، کابینه اداره جنگ می‌نشیند و درباره آن بحث می‌کند. تا آن زمان، من به همه 'منابع آگاه سیاسی' و تصمیم‌سازان می‌گویم منتظر باشند، آرامش خود را حفظ کنند و برای دلایل سیاسی دچار هول و هراس نشوند.»

دو مقام آمریکایی که نخواستند نامشان فاش شود به شبکه سی‌بی‌اس در این کشور گفتند که ویلیام برنز، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، برای میانجیگری تازه‌ترین دور گفت‌گو به قاهره سفر کرده است.

آقای بلینکن هم از چهره‌های کلیدی مذاکرات بوده است، و این هفته بار دیگر برای دیدار با آقای نتانیاهو به اسرائیل سفر کرد. او روز جمعه در آریزونا گفت که «تنها چیزی که میان مردم غزه و آتش‌بس قرار دارد حماس است.»

تا اینجا مذاکرات آتش‌بس برای ماه‌ها بدون پیشرفت ادامه داشته است. از پایان ماه نوامبر تاکنون وقفه‌ای در نبردها ایجاد نشده و گروگان‌ها آزاد نشده‌اند.

در این فاصله لحظاتی بوده که یک توافق تازه قریب الوقوع به نظر می‌رسید، اما به نتیجه نرسید. یک منبع آشنا با این گفت‌وگوها به بی‌بی‌سی گفت که مذاکرات پیچیده است و هر پیشرفتی ممکن است چندین روز زمان ببرد.

روزنامه واشنگتن پست به نقل از یک منبع نوشته است که آمریکا قطر را ترغیب کرده تا اگر حماس به خودداری از قبول آتش‌بس ادامه داد، رهبری سیاسی حماس را اخراج کند.

جنگ پس از آن آغاز شد که حماس و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی در روز ۷ اکتبر به روستاها و پایگاه‌های نظامی در جنوب اسرائیل حمله کردند و دست‌کم ۱۲۰۰ نفر را کشتند و بیش از ۲۵۰ گروگان را گرفتند.

بر اساس آمار وزارت بهداشت حماس، طی عملیات نظامی متعاقب اسرائیل در غزه، ۳۴ هزار و ۶۵۴ فلسطینی کشته و ۷۷ هزار و ۹۰۸ نفر زخمی شدند.