گروسی در تهران: پیشنهادهایی برای اعتماد‌سازی مطرح کردم

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی امروز در تهران با شماری از مقام‌های بلندپایه ایران از جمله وزیر خارجه دیدار و گفتگو کرد.

سفر آقای گروسی به تهران در حالی انجام می شود که تنش‌های منطقه ای تشدید شده و آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران به دلیل «عدم همکاری» در بازرسی ها و سایر موضوعات باقی مانده انتقاد کرده است.

آقای گروسی در پستی در شبکه ایکس با اشاره به دیدار خود با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران و علی باقری کنی، معاون سیاسی او خبر داد که «پیشنهادهای عملی» را برای احیای بیانیه مشترک تهران و آژانس در اسفند ۱۴۰۱، با هدف «احیای روند اعتماد‌سازی و افزایش شفافیت» مطرح کرده است.

برداشت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از بیانیه مشترک مورد اشاره اقای گروسی این بود که بر اساس آن همکاری ایران افزایش خواهد یافت، از جمله در زمینه نصب مجدد دوربین‌های نظارتی آژانس. در ماه‌های پس از این بیانیه مشترک آژانس تعدادی از دوربین‌های مورد نظر خود را نصب کرد، اما بعد اعلام کرد که پیشرفت بیشتری در چارچوب بیانیه صورت نگرفته است. مدتی بعد هم ایران ورود بسیاری از کارشناسان آژانس به کشور را ممنوع کرد. اقدامی که از سوی آژانس اتمی سازمان ملل محکوم شد.

حالا آقای گروسی می‌گوید «تدابیری عملی» را برای احیای این بیانیه مشترک پیشنهاد کرده است.

آقای گروسی اواسط زمستان پارسال برای سفر به ایران در ماه اسفند ابراز علاقه کرده بود، اما بعد رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که امکان این سفر در آن زمان وجود ندارد و مدیرکل آژانس برای اردیبهشت ماه به ایران دعوت شده است.

آقای گروسی در بدو ورود به تهران مورد استقبال بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران قرار گرفت.

آقای گروسی همچنین قرار است با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران دیدار کند و در اولین کنفرانس بین المللی علوم و فناوری هسته ای ایران هم سخنرانی کند.

این رویداد سه روزه از امروز در اصفهان آغاز شده است؛ شهری که مقر بعضی از مهمترین تاسیسات اتمی ایران است و حمله اخیر منتسب به اسرائیل هم به اطراف آن صورت گرفت.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مقامات ایران پس از این حمله اعلام کردند که «هیچ آسیبی» به تأسیسات هسته‌ای وارد نشده است. این حمله پس از حمله مستقیم ایران به اسرائیل صورت گرفت که در واکنش به حمله مرگبار به کنسولگری ایران در دمشق انجام شد.

ابراز امیدواری ایران به نتایج سفر گروسی

محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هفته گذشته پس از جلسه هیات دولت ایران گفت که مطمئن است مذاکرات در سفر مدیرکل آژانس، «به رفع ابهامات» کمک می‌کند و ابراز امیدواری کرد که روابط تهران با آژانس تقویت شود.

به گفته آژانس، ایران در سال‌های اخیر دستگاه‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تأسیسات هسته‌ای را غیرفعال کرده است و مانع ورود برخی از بازرسان آژانس شده است.

آقای گروسی آخرین بار در اسفند سال ۱۴۰۱ به ایران سفر کرده بود. او در این سفر با مقامات ارشد ایران از جمله ابراهیم رئیسی دیدار داشت.

«فرصتی برای بیان نگرانی‌ها»

ایران پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از توافق اتمی برجام و اعمال مجدد تحریم‌های گسترده ایالات متحده، پایبندی خود به محدودیت‌های مربوط به فعالیت‌های هسته‌ای را که در توافق تاریخی با قدرت‌های بزرگ در سال ۱۳۹۴ به دست آمده بود، به حالت تعلیق درآورد.

روابط بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از زمان خروج آمریکا از برجام، بارها تنش‌آلود شده است و تلاش‌های میانجی‌گری اتحادیه اروپا هم برای بازگرداندن واشنگتن به توافق و وادار کردن تهران به اجرای مجدد مفاد برجام شکست خورده است.

بر اساس گزارش های آژانس، ایران در ماه‌های گذشته در برخی از مقاطع، سرعت غنی‌سازی اورانیوم خود را کاهش داده بود. برخی از ناظران این اقدام را حرکتی برای نشان «حسن نیت» همزمان با آغاز مذاکرات غیررسمی تعبیر کردند.

آژانس در گزارش اخیر خود اعلام کرد که ایران در اواخر سال گذشته میلادی تولید اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد را تسریع کرده است. اورانیوم غنی شده با درجه خلوص حدود ۹۰ درصد در ساخت سلاح هسته‌ای کاربرد دارد.

ایران همواره هرگونه برنامه‌ای برای تولید سلاح هسته ای را رد کرده است و می‌گوید که فعالیت های اتمی‌اش کاملاً صلح آمیز است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چند ماه پیش در گزارشی محرمانه که خبرگزاری فرانسه نسخه‌ای از آن را مشاهده کرد، اعلام کرد که ذخایر تخمینی اورانیوم غنی‌شده ایران به ۲۷ برابر حد تعیین‌شده در توافق برجام رسیده است.

خبرگزاری رسمی ایرنا، یک روز پیش از ورود رافاول گروسی به ایران گفته بود که این دیدار «فرصتی برای دو طرف فراهم خواهد کرد تا نگرانی های خود را به ویژه در مورد بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در میان بگذارند».

ایران در حدود هشت ماه پیش مجوز حضور چندین بازرس آژانس در ایران را پس گرفت. این اقدام توسط آژانس به عنوان عملی «افراطی و غیرقابل توجیه» توصیف شد.

با این حال، تهران اعلام کرد که این تصمیم نتیجه «سوءاستفاده‌های سیاسی» از سوی ایالات متحده، فرانسه، آلمان و بریتانیا بوده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به تازگی گفته است که که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «بیش از ۱۳۰ بازرس» در ایران دارد و تاکید کرد که جمهوری اسلامی «همچنان متعهد به همکاری با بازرسان آژانس است».